جمعه, ۱۰ حمل ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

001

چه‌چیزی زبان حکمتیار را دراز ساخته است؟

15 February 2021

جمشید یما امیری

گلبدین حکمتیار در سالروز خروج نیروهای شوروی از افغانستان، تهدید کرد که اگر توافق‌نامۀ صلح عملی نشود؛ زندانیان حزب اسلامی آزاد نگردند؛ و زمینۀ بازگشت مهاجرین و جابجایی آن‌ها در شهرها فراهم نشود، ارگ را محاصره می‌کند و به سلطۀ «سکولارها» و «مفسدین» نقطۀ پایان می‌بخشد. رهبر حزب اسلامی به اظهارات سران جمعیت اسلامی از جمله محمدیونس قانونی و عطا محمد نور دربارۀ «مقاومت دوم» نیز واکنش نشان داد. حکمتیار آن‌ها را متهم کرد که «به اشارۀ کشورهای جنگ‌طلب، شعار مقاومت دوم را سر داده‌اند؛ درحالی‌که مقاومت پوشالی اول‌شان به فرار تا کولاب منجر شد!» او گفت که هم‌اکنون از بیرون مرزها موتربست تجهیزات جنگی به دشمنان سابق طالبان می‌آید.

حکمتیار گفت که این تنها هشدار نیست. با این‌ها کاری خواهیم کرد که با پرچمی‌ها کردیم. تجربه ثابت کرده است.

مردم افغانستان با ادبیات جنگ‌طلبانه، دیدگاه نفرت‌انگیز، خلق‌وخوی برتری‌جویانه و تعصب‌آلود، نگاه براندازانه، جهان‌بینی تنگ، بسته و قرون‌وسطایی حکمتیار آشنا هستند. توقع نمی‌رود حکمتیار در هفتادوپنج سالگی در بینش، رفتار و کردارش تغییر بیاورد و در نقش یک سیاست‌مدار مصلح، فراقومی، خیرخواه و وطن‌دوست ظاهر شود. طینت و سرشت وی با لجاجت و کینه‌توزی بنایافته است؛ اما چه‌چیزی به‌حکمتیار جرأت می‌دهد که در قلب پایتخت، در خانۀ کرایی حکومت، با چنین زبان دراز و لحن بی‌باکانه‌ بر همه‌چیز و همه‌کس بتازد؟

به باور من، جسارت حکمتیار ریشه در شکستِ مشترک ائتلاف بدفرجامِ سران مجاهدین و تکنوکرات‌ها پس از ۲۰ سال حکم‌روایی بر کشور دارد. اگر سران جهاد و مقاومت و تکنوکرات‌ها، میراث قابل دفاعی برجا می‌گذاشتند، هرگز زمینه به ظهور دوبارۀ حکمتیار و دیگر گروه‌های نفاق‌افگن و تندرو فراهم نمی‌گردید.

 میراث دو دهۀ حکومت‌داری مشترک تکنوکرات‌ها و مجاهدین سابق، جز ناکامی، فساد، لجام‌گسیختگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خون‌ریزی، بی‌اعتمادی و فرصت‌سوزی نبوده است.

متأسفانه ۲۰ سال اختلاف، کشمکش، و بی‌برنامگی، سبب شد تندروان نفرت‌پراکن، بانیان جنگ داخلی، چهره‌های در کمین نشسته و فرصت‌طلب باردیگر وارد صحنه شوند و منتظر فصل تازه‌یی از انتقام‌گیری و چپاول‌گری باشند.

سخنان حکمتیار در راستای اهداف و برنامه‌های طالبان بود. برخی منابع می‌گویند که برخی فرماندهان حزب اسلامی به طالبان پیوسته‌اند. این بدان معناست که حکمتیار با طالبان به توافقاتی رسیده است.

 حکمتیار برخلاف انتظار در چهار سال حضورش در کابل نتوانسته است کاری را از پیش ببرد. او دلیل ناکامی‌اش را در عدم التزام حکومت به تعهداتش در موافقت نامۀ صلح می‌داند.

 

حزب اسلامی,حکمتیار,صلح,طالبان,غنی,کابل