فاطمه

ابراهیم رییسی رییس‌جمهور و حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران در یک سانحۀ هوایی در آذربایجان شرقی جان باخته‌اند. علاوه بر این دو چهرۀ برجستۀ سیاسی، والی آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز نیز جان داده‌اند.

به گزارش کشورنیوز، رهبر ایران، پنج روز عزای عمومی اعلام کرد و دستور کرد که ظرف ۵۰ روز رییس‌جمهور جدید انتخاب شود. آیت الله خامنه ای رهبر ایران ابراهیم رییسی را «انسان فداکار و بزرگ‌وار» خواند و گفت که «ایران خدمتگزار صمیمی و مخلص و باارزشی را از دست داد.»

مرگ سران دولت ایران جهان را در شاک فرو برد. سران اکثریت کشورها با ایران ابراز همدردی و همبستگی کردند. پاکستان یک روز عزای عمومی اعلام کرد. طالبان و چهره‌های سیاسی پیشین با مردم و دولت ایران ابراز همدردی کردند.

محمدحسن آخوند، نخست وزیر حکومت طالبان گفته است: «ما با جمهوری اسلامی ایران و مردم آن کشور در این غم خود را شریک می‌دانیم و مراتب تسلیت خویش را به تمام خانواده‌های قربانیان، ملت و حکومت ایران تقدیم می‌نمائیم.»

عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت پیشین در پیامی نوشت: «اینجانب این ضایعه بزرگ را به خانواده محترم‌شان، مردم دوست و برادر و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیت گفته و مراتب غم‌شریکی عمیق خویش را تقدیم می‌دارم.»

امرالله صالح، معاون رئیس جمهور دولت پیشین نیز در ایکس نوشت: «جمهوری اسلامی ایران دارای نهادهای با ظرفیت، با کفایت و نیروی انسانی آبدیده است که کشورشان را با اطمینان مدیریت خواهند نمود چنانچه باربار از آزمون‌های حساس تاریخی موفق بدر آمده‌اند.»

«شورای مقاومت ملی» که مخالف حکومت طالبان هستند، در اعلامیه‌ای گفته است که آقایان رئیسی و امیرعبداللهیان «شخصیت‌های کلیدی و خدمتگذار جمهوری اسلامی ایران بودند که در شرایط حساسی از تاریخ ایران و جهان به جوار رحمت حق شتافتند.»

مرگ حافظۀ دپلماسی ایران

در کنار ابراهیم رییسی، عبداللهیان نیز جان باخت. او حافظۀ دپلماسی و امنیتی ایران در منطقه بود.

آگاهان می‌گویند که جان‌باختن حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران، یک خلاء بزرگ به دستگاه دپلماسی و برنامۀ امنیتی جمهوری اسلامی در منطقه است.

عبداللهیان، برعکس سلفش هم‌زمان از دستگاه دپلماسی و نهادهای امنیتی ایران در منطقه نمایندگی می‌کرد. در واقع، نمایندۀ «میدان» در منطقه بود. او روابط عمیق با سپاه پاسداران و فرمانده پیشین آن قاسم سلیمانی داشت.

عبداللهیان با کشورهای خاورمیانه به‌ویژه فلسطین، بحرین، لبنان، عراق و سوریه، آشنایی عمیق داشت. او سال‌ها در نهادهای امنیتی و دپلماتیک ایران در این کشورها به‌ویژه عراق و بحران وظیفه اجرا کرده بود. وزیر خارجۀ پیشین ایران در جنگ اسراییل و حماس به‌عنوان فرمانده خط اول نبرد عمل کرد.

عبداللهیان، از مأموریت در وزارت خارجه ایران آغاز کرد و تا نفر اول وزارت پیش رفت. وزیر خارجۀ فقید ایران به‌زبان عربی تسلط کامل داشت.

او مدرک دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران داشت.

این نخستین بار نیست که یک رهبر سیاسی در نتیجۀ سانحۀ هوایی جان می‌دهد. پیش از این رؤسای جمهور شماری از کشورها در سانحۀ هوایی جان داده‌اند که فهرست آن را در زیر ملاحظه می‌کنید:

رییس‌جمهور پاراگوئه (۱۹۴۰)

رییس‌جمهور فیلیپین(۱۹۵۷)

رییس‌جمهور برزیل (۱۹۵۸)

رییس‌جمهور عراق  (۱۹۶۶)

رییس‌جمهور برزیل(۱۹۶۷)

رییس جمهور بولیوی(۱۹۶۹)

رییس‌جمهور اکوادور (۱۹۸۱)

رییس‌جمهور موزامبیک(۱۹۸۶)

رییس‌جمهور پاکستان)(۱۹۸۸)

رییس جمهور رواندا(۱۹۹۴)

رییس جمهور بوروندی(۱۹۹۴)

رییس‌جمهور مقدونیه شمالی  (۲۰۰۴)

رییس‌جمهور لهستان (۲۰۱۰)

رییس‌جمهور سابق چیلی(۲۰۲۴)

رییس‌جمهور ایران (۲۰۲۴).