امرالله صالح معاون اسبق ریاست‌جمهوری در مصاحبه با یک روزنامه روسی، امریکا را به خنجرزدن از پشت، خیانت، دروغ‌گویی و فریب‌کاری در افغانستان متهم کرد و گفت که بزرگ‌ترین اشتباه اشرف‌غنی تکیه به امریکا و مخالفت با ابتکارات صلح منطقه‌ای از جمله فارمت مسکو بود.

به گزارش کشورنیوز، صالح گفت که وقتی امریکا به ما پشت کرد، در منطقه هم متحدی نداشتیم تا مراجعه می‌کردیم و واشنگتن از این نقطه ضعف بسیار استفاده کرد.

او تصریح کرد: بزرگ‌ترین اشتباه ما اعتماد کورکورانه به امریکا و وعده‌های غرب بود.

او به نسل جدید افغانستان گفت که از اشتباه آنها پند بگیرند و به خاطر امریکا با منطقه دشمنی نکنند.

صالح دولت پنهان امریکا را عامل فروپاشی نظام جمهوری افغانستان خواند و گفت که فساد عامل سقوط نبوده است.

او گفت که سقوط یک شبه اتفاق نیافتاد، بل پس از کشتن بن‌لادن در ۲۰۱۱ آغاز شد.

صالح معتقد است که امریکا به استراتژی دهه ۶۰-۷۰ هنری کسنجر برگشته است: استفاده از گروه‌های خشن و رادیکال در منطقه بر ضد چین و روسیه.

صالح، رسانه‌های افغانستان را به وابستگی به امریکا متهم کرد و گفت که رسانه‌ها سال ۲۰۱۸ کمپین کلانی را در تخریب اشرف‌غنی آغاز کردند.  رسانه‌ها پس از ۲۰۱۸ می‌گفتند که طالبان تغییر کرده‌اند و به تکثر قومی، مذهبی، حقوق بشر و حقوق زنان احترام می‌گذارند. دقیق چیزی که مقامات امریکایی می‌گفتند.

تلاش برای کسب اعتماد مسکو

از مصاحبۀ اخیر امرالله صالح با روزنامۀ روسی می‌توان فهمید که او با بدگویی امریکا، به‌دنبال کسب اعتماد مسکو و GRU است. صالح به محض خروج امریکا از افغانستان و پناه‌بردن در دوشنبه، در پی فراگیری زبان روسی افتاده است. او در مصاحبۀ اخیرش با لحن تند و بی‌سابقه، تمام بار ملامتی فروپاشی نظام و برگشت طالبان را به عهدۀ امریکا انداخته است. او از این‌که همۀ تخم‌ها را بر سبد امریکا انداختند، اظهار ندامت و پشیمانی کرده و گفته که منطقه را نباید با امریکا معاوضه می‌کردیم.

این اظهارات از امرالله صالح که پیشینۀ روابط بسیار طولانی، عمیق و همه‌جانبه با CIA داشته و به همان دلیل به مدارج بالای نظام جمهوری رسیده است، در خور توجه می‌باشد. اما روی گردانی صالح از امریکا و گرایش به روسیه و منطقه، غیرمنتظره و دور از ذهن نبود.

 زیرا، در تاریخ ۲۰ ساله جمهوریت، هیچ سیاست‌مداری به پیمانۀ امرالله صالح بی‌ثبات، فرصت‌طلب و موج‌سوار نبوده است.

در دایرۀ فکری صالح، یک روز کرزی رهبر بی‌بدیل و سمبول وحدت و همسبتگی ملی بود. اما روز دیگر، رییس‌جمهور اسبق را به حمایت از طالبان و همفکری با آنان متهم می‌کرد و می‌گفت که «حلقۀ حریص و بی‌ریشه» را به زور از ارگ بیرون خواهند کرد. سال‌ها پیش صالح پس از یک حمله به لویه جرگه در مرکز کابل گفت که اگر موی حامد کرزی کم می‌شد، سیستم و فردی را نمی‌دید که افغانستان را جمع کند!

بعدتر، صالح از منتقدان سرسخت اشرف‌غنی بود. سخنرانی‌ها و نوشته‎های زیادی برضد غنی داشت. اما وقتی به معاونیت انتخاباتی غنی برگزیده شد، یک شبه تغییر موضع داد و به «مرتضوی ثانی» تبدیل شد.

امرالله صالح، اشرف‌غنی و حلقۀ دور و پیشش را «بی‌ریشه، بادآورده و فاقد عقبۀ حمایتی و بی‌باور به افغانستان» می‌خواند و مدعی بود که غنی فردی قوم‌گرا و منطقه‌گراست. اما بعدتر، غنی را پیرو راه شهید مسعود خواند و هنوز که هنوز است، از حمایت غنی دست بردار نیست.

امرالله صالح در مصاحبۀ تازه گفته که غنی به جای روند صلح امریکا (دوحه) باید از فارمت صلح مسکو حمایت می‌کرد. اما صالح خود یکی از منتقدان سرسخت فارمت صلح مسکو بود. هنگام برگزاری فارمت مسکو، صالح از شرکت کنندگان نشست به ویژه حامد کرزی به سختی انتقاد کرد و گفت که باید امکانات دولتی (محافظ، خرج دسترخوان و موترها) از آن‌ها گرفته شود.

صالح که در امریکاپرستی پیش قدم بود، گفته که باید به منطقه توجه می‌کردیم. اما در واقع، هیچ سیاست مداری به اندازۀ صالح در برهم زدن اجماع منطقه‌یی دربارۀ افغانستان نقش نداشته است. صالح پیوسته علیه ایران، پاکستان و روسیه سخن می‌زد و سیاست‌مداران نزدیک به این کشورها را «جاسوس» می‌خواند. اما خود از مهره‌های نزدیک سازمان استخباراتی هند بود، کشوری‌که پیش از همه از افغانستان فرار کرد و پشت سرش را هم ندید.

صالح سخنور خوبی است و می‌تواند با افکار عمومی بازی کند. اما برماست که شکار احساسات و عواطف قومی و منطقه‌یی نگردیم و با هوش و حواس گذشته را تحلیل و داوری کنیم و از تکرار اشتباهات جلوگیری نماییم.