حمدالله محب، مشاور سابق امنیت ملی، چهار ماه پس از سقوط «جمهوریت» سکوت را شکست و دربارۀ عوامل فروپاشی سیاسی و پیروزی طالبان سخن گفت.

به گزارش خبرگزاری کشور، محب در مصاحبۀ اختصاصی با رادیوی آزادی گفت که بامداد یکشنبه (۱۵ اگست) با رییس‌جمهور غنی دربارۀ ترکیب هیأتی که برای گفت‌وگو با طالبان عازم دوحه بودند، صحبت کرده و تصمیم گرفتند که وی نیز به دوحه برود.

این چهرۀ نزدیک به رییس‌جمهور پیشین گفت که اشرف‌غنی پس از آن‌که متوجه شد، انتقال سیاسی از طریق انتخابات ممکن نیست، بدین نتیجه رسید که قدرت را از طریق لویه جرگه انتقال بدهد.

مقام ارشد دولت سابق افغانستان ابراز داشت که سقوط جمهوریت سه سال پیش و پس از توافق صلح امریکا با طالبان رقم خورد که در آن دولت افغانستان کاملاً نادیده گرفته شد.

محب در مصاحبه با رادیوی آزادی گفت که تصمیم به بیرون‌شدن اشرف غنی از کابل هنگامی گرفته شد که وضعیت در کابل حتا در ساحۀ سبز امنیتی، از کنترل نیروهای امنیتی خارج شد و برخی نیروها سلاح را بر زمین گذاشته و یونیفورم دولتی را از تن بیرون کردند.

به گفتۀ وی، ساعت ده روز یکشنبه صدای گلوله از اطراف ریاست‌جمهوری به گوش می‌رسید. در میدان هوایی دو چرخبال مربوط ریاست‌جمهوری را اجازۀ پرواز نداده بودند. پیشتر در هرات مانع پرواز چرخبال معین ارشد امنیتی شدند و اسماعیل خان، معین ارشد امنیتی وزارت داخله و دیگر مقامات محلی هرات، به چنگ طالبان افتیدند.

محب گفت که پیش از فرار غنی، تصمیم گرفتیم که خانم اول را به میدان انتقال بدهیم و از آنجا به دبی. او گفت: با توجه به این‌که شمار زیاد ولایات همچنان در اختیار نیروهای امنیتی بود، یک روز پیشتر قطعاً فکر نمی‌کرد که نظام به این زودی سقوط کند.

محب دربارۀ جنگ نیروهای امنیتی گفت که شمار زیاد نیروها در جنگ تلف شدند؛ بخشی اسیر گردیدند و شماری هم ترک وظیفه نمودند. در میدان تنها قطعات ویژه امنیتی باقی ماندند که آن‌ها هم فرسوده شده بودند. او از رقم دقیق نیروهای امنیتی ابرازی بی‌خبری کرد.

مشاور پیشین امنیت ملی، ادعای خلیلزاد و کرزی دربارۀ شکست توافق سیاسی پس از فرار اشرف غنی را رد کرد و گفت که طالبان حاضر به توافق سیاسی نبودند و می‌خواستند از طریق زور کابل را تسخیر کنند.

او در پاسخ به سؤالی دربارۀ انتقال میلیون‌ها دالر از افغانستان گفت که ادعای انتقال پول به هدف «داغ‌دار ساختن تاریخ» رییس‌جمهور غنی صورت می‌‌گیرد.

محب تماس همه چهره‌های مطرح با طالبان و نبود وحدت سیاسی را عامل عمدۀ فروپاشی خواند و گفت که همواره از جنگ داخلی و تجزیۀ افغانستان نگران بوده است.

محب از تماس تلیفونی با خلیل حقانی عضو ارشد شبکۀ حقانی پرده برداشت و گفت که حقیانی از وی خواست که در بیانیه‌یی اعلام تسلیمی کنند.

مشاور سابق امنیت ملی گفت که سه روز پیش از سقوط جلسه مشترکی با امرالله صالح، بسم الله محمدی و ضیا سراج داشته است. در این جلسه دربارۀ امکان مقاومت در برابر طالبان به‌ویژه در پنجشیر پرسیده است. بسم الله خان گفته که چنین امکانی وجود ندارد.

حمدالله محب گفت که به دلیل این‌که طالبان اشتباه سیاسی کنفرانس بن را تکرار کردند، دوام نخواهند آورد. مردم در برابر نظام استبدادی و یک طرفه خواهند ایستاد.

این مقام سابق امنیتی گفت که طالبان برخلاف ادعای عفو عمومی، نیروهای خیزش مردمی، اربکی، اردوی محلی و نیروهای امنیت ملی را دستگیر، شکنجبه و به قتل می‌رسانند.