جمعه, ۱۰ حمل ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

800

ابهام در بروکسل همزمان با نزدیک‌شدن به ضرب‌الاجل خروج

16 February 2021

خبرگزاری کشور: وزرای دفاع ناتو چهارشنبه در بروکسل تشکیل جلسه می‌دهند تا دربارۀ مأموریت نیروهای بین‌المللی در افغانستان بحث کنند. نشست وزرای دفاع ناتو با توجه به نزدیک‌شدن به ضرب‌الاجل خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان طبق توافقنامۀ دوحه و ابهام در مذاکرات صلح افغانستان، بسیار مهم است. از یک‌سو پالیسی ایالات متحده امریکا دربارۀ موافقت‌نامۀ دوحه روشن نیست. از سوی دیگر، روزهای اندکی به پایان ضرب‌الاجل خروج نیروهای امریکایی از افغانستان باقی مانده است.

تمدید حضور نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان به معنای نقض موافقت‌نامۀ ۲۹ فبروری است که از سوی زلمی خلیلزاد فرستادۀ ویژه امریکا برای صلح افغانستان و ملا برادر معاون گروه طالبان امضا شده است. ایالات متحده امریکا متعهد شده است که نیروهایش را تا ماه می از افغانستان بیرون می‌کند. البته امریکا برای خروج کامل از افغانستان پیش شرط‌هایی گذاشته که طبق اظهارات مقامات غربی هیچ کدام عملی نشده است: پیشرفت در مذاکرات میان أفغان‌ها، آتش بس و قطع رابطۀ طالبان با القاعده.

طبق گزارش «گروه مطالعات افغانستان کنگرۀ امریکا» گزارش پنتاگون و دبیرکل ناتو طالبان به تعهدات‌شان در موافقت‌نامۀ صلح عمل نکرده‌اند. اما طالبان مدعی هستند که به تمام مفاد موافقت نامه عمل کرده‌اند. اظهارات وزیر خارجۀ پیشین امریکا دربارۀ کشته نشدن هیچ سربازان امریکایی در یک سال اخیر، گواه این مدعاست.

اما در تازه ترین مورد، دبیرکل ناتو گفت که طالبان باید کارهای بیشتری را برای عملی ساختن شرایط درج شده در توافقنامه این گروه با ایالات متحده امریکا انجام بدهند.

او ضمن این‌که از طالبان خواست که خشونت‌ها را کاهش دهند، تأکید کرد که حضور نیروهای ناتو در افغانستان وابسته به شرایط است. افغانستان نباید هرگز بار دیگر به پناهگاه تروریست‌ها برای حمله به کشورهای ما تبدیل شود.

بربنیاد گزارش‌ها، نیروهای بین‌المللی  با توجه به اوضاع نابسامان امنیتی در افغانستان وهمچنان لابی گستردۀ بین‌المللی حکومت اشرف غنی مصمم هستند که به حضور در افغانستان ادامه بدهند. تداوم حضور نیروهای بین‌المللی اگر به معنای لغو موافقت‌نامۀ دوحه نباشد، قطعا این موافقت‌نامه را زیر سؤال خواهد برد.

طالبان دربارۀ نقض موافقت نامۀ دوحه و تداوم حضور نیروهای بین‌المللی در افغانستان هشدار داده‌اند. پس از امضای موافقت نامۀ دوحه حملات طالبان به شهرها و مراکز ولایات کاهش یافت. به استثنای دو سه حملۀ گروهی به ولایات هلمند، کندهار، غزنی و کندز طالبان از حملات گروهی به شهرها اجتناب کرده‌اند. اکنون با نزدیک شدن به فصل بهار نیروهای طالبان آمادگی جنگ‌های گروهی و جبهه‌یی را می‌گیرند.

اخیراً ان بی سی در گزارشی نوشت: یکی از فرماندهان طالبان در ولایت هلمند می‌گوید: فرماندهان ارشد و والی‌ها دارند به مواضع خود برمی‌گردند و در جلسات ویژه و گفت‌وگوها برای ایجاد ساز و کار مربوط به یک استراتژی آتی شرکت کرده‌اند.

وی ادامه داد، مسائل متفاوتی وجود دارند که رهبری جنبش طالبان باید به آنها رسیدگی کند و یکی از آنها، ضرب الاجل مطرح شده در مذاکرات صلح با دولت افغانستان و تردیدها درباره دولت جدید در واشنگتن است.

کاهش نیروها می‌تواند به ۲۰ سال درگیری امریکا در افغانستان خاتمه دهد اما خطر خیزش مجدد طالبان را نیز در پی دارد که دلیل اصلی آنها در این چند دهه گذشته بیرون راندن نیروهای خارجی از این کشور بوده است.

در گزارش دو حزبی روز چهارشنبه امریکا هشدار داده شده که خروج نیروها از افغانستان به صورت غیرمسؤولانه می‌تواند احتمالا به یک جنگ داخلی جدید در افغانستان منجر شود و به گروه‌های تروریستی اجازه دهد تا بار دیگر قدرت بگیرند و خودی نشان دهند.

یکی از رهبران طالبان در دوحه، قطر گفته که برنامه این گروه تلاش و گرفتن ولایت‌های مهم از نظر استراتژیک در صورت شکست گفت‌وگو با دولت کابل و حفظ نیروهای آمریکایی در افغانستان پس از می ۲۰۲۱ است؛ تاریخ خروج نیروها از افغانستان مورد توافق دولت دونالد ترامپ، رییس جمهوری سابق امریکا و طالبان قرار گرفته است.

وی ادامه می‌دهد: فرماندهان نواحی مهم به پست‌های خودشان فراخوانده شده‌اند.

این شبه نظامیان در گذشته رسانه‌ها را گمراه کرده‌اند و مشخص نیست که طالبان تا چه میزان مایل به عمل به سخنان خود است، اما تهدید به خشونت در بیانیه عمومی اخیرشان نیز منعکس شده است.

تیم بایدن نیز گفته که در حال بررسی اوضاع در افغانستان است و مشخص کرده که اگر لازم باشد، خروج نیروها از این کشور را به تاخیر می‌اندازد. در حال حاضر ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی و تقریبا ۷۵۰۰ نیروی غیر امریکایی تحت رهبری ناتو در این کشور آسیایی حضور دارند که پایین‌ترین سطح از ۲۰۰۱ محسوب می‌شود.

بر اساس مطالعه تحقیقاتی دانشگاه براون، حدود ۲۳۰۰ نیروی امریکایی از ۲۰۰۱ در افغانستان کشته شدند. در بازه زمانی اکتبر ۲۰۰۱ تا اکتبر ۲۰۱۸، حدود ۵۸ هزار نیروی نظامی افغان و پولیس این کشور نیز در جریان خشونت‌ها در این کشور کشته شدند.

همچنین افغانستان یکی از کشورهای مرگبار در جهان برای غیرنظامیان تلقی می‌شود. سازمان ملل گزارش کرده که بیش از ۱۰۰ هزار غیرنظامی در ۱۰ سال پس از ۲۰۰۹ که به صورت نظام‌مند تاثیر جنگ بر غیرنظامیان را رصد کرده، کشته یا زخمی شده‌اند.

موجی از ترورها نیز اخیرا در افغانستان اتفاق افتاده که اکثر اهداف را زنان فرهیخته، خبرنگاران و سایر افراد مشهور تشکیل می‌دهند.

اشلی جکسون، محقق در موسسه توسعه برون مرزی، اندیشکده‌ای در لندن می‌گوید: در حالیکه بعید است طالبان یک استراتژی بزرگ در حال حاضر داشته باشند، ‌اما در حال تماشا و انتظار هستند و فقدان شفافیت از سوی دولت بایدن، نظم داخلی در میان رسته‌های طالبان را به مخاطره می‌اندازد.

او ادامه می‌دهد: این برای طالبان در دوحه بسیار دشوار و امری بدیهی است که افرادی دارد که هرگز به ایالات متحده اعتماد نکرده‌اند و نمی‌تواند از آنها انتظار داشته باشد که به این توافق پایبند باشند. این افراد مشتاق بازگشت به میدان جنگ هستند. فقدان شفافیت همچنین کار را برای اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان نیز دشوار کرده است که اصلا نمی‌داند در آینده چه اتفاقی می‌افتد.

 

افغانستان,بروکسل,خروج نیروها,صلح,طالبان,قطر,ناتو