ذکریا فتاحی

کتاب «در جستجوی یک دشمن» توسط بته دم خبرنگار هالندی درباره زندگی ملاعمر نوشته و منتشر شده است.

 به گزارش خبرگزاری کشور، خانم بته دم اطلاعات این کتاب را در مدت ۵ سال تحقیق در افغانستان و گفتگو با ده‌ها تن از رهبران طالبان و محافظان ملاعمر جمع‌آوری کرده است. او می‌گوید در تمام مدتی که واشنگتن بیش از هر کس دیگری در جهان در جستجوی رهبر طالبان بوده حتی برای دستگیری ملاعمر پاداشی ۱۰ میلیون دالر تعیین کرده است، در تمام مدتی که این باور میان نیروهای امریکایی و افغان وجود داشت که رهبر طالبان به پاکستان پناه برده، ملا عمر در پنج کیلومتری یکی از پایگاه‌های امریکا در ولایت زابل در جنوب افغانستان زندگی می‌کرده است.

ملاعمر بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی رهبر گروه افراطی طالبان بود و در این مدت موج بزرگی از حملات علیه دولت مرکزی این کشور را برعهده داشت. او همچنین پناهگاه امنی برای عثامه بن لادن، رهبر القاعده و طراح حملۀ ۱۱ سپتامبر به برج‌های نیویورک فراهم کرد.

کتاب خانم بته دم، «در جستجوی یک دشمن» (به هالندی Op Zoek Naar De Vijand) نام دارد و بر اساس اطلاعات آن، رهبر پیشین طالبان سالهای پایانی عمر خود را با گوشه‌نشینی سپری کرده است. او حاضر به ملاقات با خانواده خود نبوده و مطالبی را به زبانی که خود اختراع کرده بود، یادداشت می‌کرده است.

حکومت طالبان سرانجام در سال ۲۰۰۱ میلادی پس از پنج سال حکمرانی بر افغانستان سقوط کرد. بر اساس یافته‌های این کتاب، پس از این سقوط، ملا عمر قدرت خود را به دیگر رهبران این گروه واگذار کرده و ترجیح داده است که به عنوان یک رهبرِ روحانی فعالیت کند.

ملاعمر ابتدا در قلات، مرکز ولایت زابل ساکن بوده است و با خانواده‌ای زندگی می‌کرد که از هویت واقعیش اطلاعی نداشتند. در این مدت نیروهای امریکایی دو بار تا نزدیکی او می‌آیند اما نمی‌توانند او را پیدا کنند. اولین بار هنگامی که یک خودرو در حال گشت‌زنی بوده، ملا عمر خود را در پشت دسته‌ای از هیزم پنهان می‌کند و دفعۀ دوم، سربازان تمام خانه‌ای را که او در آنجا پنهان بوده به جز مخفیگاهش جستجو می‌کنند.

ملاعمر در سال ۲۰۰۴ میلادی هنگامیکه پایگاه امریکایی «Lagman» در جنوب افغانستان و در چند صد متری مخفیگاهش در حال ساخت بود، محل پنهان شدن خود را تغییر می‌دهد اما همچنان در ولایت زابل باقی می‌ماند.

مدتی پس از این جابجایی، پایگاه «Wolverine» که دومین پایگاه امریکایی‌ها در جنوب افغانستان است در پنج کیلومتری محل پنهان شدن او ساخته می‌شود. در این پایگاه بیش از هزار نظامی امریکایی همچنین نیروهای ویژۀ امریکا و بریتانیا حضور داشتند با این وجود ملا عمر پناهگاه خود را دیگر تغییر نمی‌دهد.

او به‌ندرت به خارج از مخفیگاه خود می‌رفت و در زمان بمباران هواپیماهای امریکا نیز در داخل تونل‌ها مخفی می‌شد.

بنیانگذار طالبان سالهای پایانی زندگی خود را در انزوا گذراند و تنها اخبار را از طریق رادیوی پشتو زبان بی بی سی دنبال می‌کرد.

او سرانجام در سال ۲۰۱۳ میلادی درگذشت؛ نیروهای طالبان مرگ او را برای مدت دو سال از همه پنهان کردند.

دولت افغانستان ادعاهایی را که در این کتاب مطرح شده، رد کرده است. بنا بر اعلام هارون چخانسوری، سخنگوی رئیس جمهوری افغانستان طرح این ادعاها با هدف ایجاد یک هویت برای طالبان و حامیان خارجی آنها انجام شده است.

به نقل از یورو نیوز، دولت افغانستان که بارها پاکستان را به دلیل پناه دادن به ملاعمر سرزنش کرده، بار دیگر تاکید کرد که شواهد کافی دربارۀ زندگی و مرگ ملاعمر در پاکستان در اختیار دارد.

این کتاب در زمانی منتشر می‌شود که امریکا و اعضای طالبان در جریان گفتگوهای دوحه در فوریه از احتمال پایان دادن به جنگ خونین ۱۷ ساله در این کشور خبر دادند.