پنج شنبه, ۹ حمل ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

f9eeaecc-7007-11e6-af03-e675d0741f8a_1280x720

پسر احمد‌شاه مسعود وارد صحنه می‌شود

28 August 2019

منبع: خبرگزاری فرانسه 
ترجمۀ: مهران موحد
پس از سپری شدن هیجده سال از ترور احمد‌شاه مسعود، فرمانده مخالف طالبان، اینک یگانه پسرش امیدوار است با وارد شدن به میدان پر‌آشوب سیاست افغانستامأموریت پدرش را برضد شورشیان طالب ادامه دهد.
درحالی که به نظر می‌رسد که امریکا در آستانۀ رسیدن به توافق با طالبان است و ممکن است باعث شود که پنتاگون حضورش را در افغانستان کاهش دهد، احمد مسعودِ سی‌ساله می‌خواهد گروه‌های ضد طالبان را تشویق کند و به آن‌ها جرأت ببخشد که موج جدید اسلام‌گرایی تندروانه را متوقف کنند.
به پیروی از پدرش که روزگاری گروه‌های مخالف طالبان را زیر چتر جبهۀ متحد- که به نام ائتلاف شمال هم شناخته می‌شود- گرد هم آورده بود، مسعودِ پسر هم می‌خواهد ائتلاف بزرگی از عناصر ضد طالبان ایجاد کند که قدرت مخالفت سیاسی با طالبان را در گام نخست و اگر ضرورت ایجاب کرد توانایی مقابلۀ نظامی با آن‌ها را داشته باشند.
احمد مسعود در مصاحبه با آژانس خبری فرانس پرس در خانۀ خانوادگی‌اش در کابل گفت:«من به راستی دعا می‌کنم و آرزومند استم که مردم افغانستان شاهد خونریزی دیگری نباشند. اما اگر خدای نخواسته این کار اتفاق افتاد نه فقط من بلکه صدها هزار جوان دیگر وجود دارند که آمادۀ سلاح گرفتن استند.»
احمد مسعود قصد دارد به تاریخ ۵ سپتامبر به صورت رسمی حرکت سیاسی‌اش را در پنجشیر آغاز کند. پنجشیر موطن اصلی خانوادۀ احمد مسعود است؛ دره‌ای که نه شوروی‌ها توانستند فتح‌اش کنند و نه طالبان.
شیر پنجشیر 
در کشوری پارچه‌پارچه که فهرستی بلند‌بالا از جنگسالارن سنگدل و زورمندان در گروه‌های مختلف تقسیم شده‌اند، افغان‌ها هنوز هم به احمد‌شاه مسعود به عنوان چهره‌ای مورد اجماع که می‌توانست افغانستان را به آینده‌ای عاری از طالبان سمت و سو دهد- اگر افرادی از سازمان القاعده ترورش نمی‌کردند- می‌شناسند. 
تا هنوز هم عکس‌های احمدشاه مسعود که ملقب به «شیر پنجشیر» است تابلوهای تبلیغاتی و دیوارها و شیشه‌های موترها و حتا گیلاس‌های چای را در پایتخت و در سراسر کشور مزین کرده است. 
احمد مسعود که با زبان انگلیسی و با لهجۀ بریتانیاییِ به ارث مانده از ۷ سال زندگی در بریتانیا حرف می‌زند می‌گوید:«مسعود شخصیتی یگانه در تاریخ افغانستان بود و گمان نمی‌کنم کسی بتواند مثل او باشد.»
با این‌همه، چاره‌ای از مقایسه نیست، خاصه در کشوری که غالباً قدرت به صورت یکدست از پدر به پسر به ارث می‌رسد و جایی که شخصیت‌های سیاسی مورد اجماع به ندرت از صحنه ناپدید می‌شوند.
احمد مسعود که در سال ۲۰۱۶ به افغانستان بازگشت، شباهت‌های زیادی با پدر خود دارد، به ویژه پس از این که ریش‌اش را گذاشته و کلاه پشمی پکول به سر می‌کند، کلاهی که پدرش همیشه می‌پوشید.
مسعود پدر در ۴۸ سالگی در حالی که پسرش احمد ۱۲ ساله بود ترور شد، درست دو روز قبل از وقایع ۱۱ سپتامبر که برای همیشه تاریخ افغانستان را شکل دیگری بخشید و موجب لشکرکشی امریکا به افغانستان به منظور از میان برداشتن اسامه بن لادن و میزبانان وی شد.
احمد پس از درگذشت پدرش آموزش‌اش را در ایران به پایان رساند سپس به انگلستان رفت تا به عنوان افسر در اکادمی نظامی ساندهیرست آموزش ببیند (این انتخاب دومش بود پس از این که نتوانست در ویست پوینتِ نیویورک درس بخواند) و بعداً دو مدرک تحصیلی از لندن گرفت.
هیچ چیز نمی‌تواند از تو محافظت کند
مسعود به این نظر است که امریکا به جای این که نارسایی‌های نظام متمرکز سیاسی فعلی را مرفوع کند- سیستم بدی که قدرت مطلق به دست یک مرجع است- در عوض، با توافقی که با طالبان انجام می‌دهد این جنبش تندرو را به خاطر مقاومتی که به خرج داده اند پاداش می‌دهد.
مسعود می‌گوید:«تا وقتی که ما به سیستمی دست نیابیم که قدرت را به همگان تقسیم کند و غیرمتمرکزسازی قدرت صورت بگیرد، ما هیچ مشکل دیگر را نمی‌توانیم حل کنیم. طبعاً معامله امریکا با طالبان، این گروه را احساس پیروزی می‌بخشد. این ترس واقعی وجود دارد که با این کار ما همه گروه‌های افراطی را در سراسر جهان امید می‌بخشیم.» 
احمد مسعود معتقد است که ایالات متحده امریکا بسیار با عجله اقدام به امتیازدهی به طالبان کرد و دیگر افغان‌ها را از مذاکرات صلح دور نگه داشت و این باعث شد که تندروان آمادگی بگیرند تا نفوذ خود را در مناطق باقی‌ماندۀ افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی گسترش دهند. مسعود می‌گوید:«پروسۀ صلح زیر نظر افغان‌ها نیست. این توافق میان امریکا و کشورهای منطقه‌ای و طالبان روی می‌دهد. مردم افغانستان در کجای معادله قرار دارند»؟
با این‌حال، ایالات متحده امریکا اصرار بر این دارد که توافق با طالبان منوط به مذاکرات میان شورشیان و حکومت افغانستان است و مسایل افغانستان بدون گفتگوی بین‌الافغانی حل نمی‌شود.
احمد مسعود از این هشدار می‌دهد که خروج سریع نیروهای امریکایی ممکن است موجب فروپاشی نیروهای امنیتی افغان شود، چون دستگاه امنیتی افغانستان از فساد و رهبری ضعیف رنج می‌برد.
او ادعا دارد که در حال حاضر گروه‌های شبه‌نظامی در پنجشیر و دیگر مناطق کشور دست به سازماندهی مجدد خود می‌زنند و خود را آمادۀ مرحلۀ پس از خروج امریکا می‌کنند.
مسعود می‌گوید:«[در صورت خروج نیروهای امریکایی] متأسفانه حکومت نمی‌تواند جنگ با طالبان را ادامه بدهد.»
در مورد نگرانی‌ها راجع به سلامت و امنیت احمد مسعود در صورتی که وارد صحنۀ سیاست افغانستان شود، او معتقد به قضا و قدر است. او با لبخند گفت:«همه چیز راجع به مرگ شما از قبل از سوی خدا مشخص شده است. وقتی اجل رسید هیچ چیزی نمی‌تواند از شما محافظت کند.»

 

احمد,احمدشاه مسعود,افغانستان,پنجشیر,طالبان,مجاهدین,مسعود