جمعه, ۳۱ حمل ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

FwRMAeFWYAARPTM

تغییر در رهبری طالبان

16 May 2023

نقیب سپاهی

ملاحسن آخند بی‌نقش‌ترین چهره‌ در دو سال گذشته بود. کم‌تر در جلسات تصمیم‌گیری حضور داشت. وزرای طالبان بیشتر از رییس وزرا، از ملابرادر، ملایعقوب و سراج‌الدین حقانی، حساب می‌بردند.

از همان آغاز شایعات برکناری وی وجود داشت؛ اما گمان غالب این بود که ملابرادر رییس وزرا شود.

برخلاف انتظار، مولوی کبیر به‌ریاست وزرا رسید. گزینش مولوی کبیر چند نکته را برجسته ساخت:

-رهبران طالبان دچار اختلاف عمیق داخلی هستند. ملا برادر، به‌رهبری طالبان چشم دوخته است. رهبر طالبان، بیشتر از هر کسی از ملا برادر می‌هراسد. چون ملا برادر متهم به‌روابط پنهانی با امریکایی‌ها است

– چهره‌های با نفوذ و مسلط در رهبری طالبان، برادر را یک چهرۀ سست عنصر می‌دانند که بیشتر از «ارزش‌های داخلی» طالبان، متوجه سفارش‌ها و فرمایش‌های خارجی‌ است! از جمله او دربارۀ تعلیم و کار زنان منعطف است؛ اما مولوی کبیر چهرۀ کم‌ادعا و گوش به فرمان «کندهار» است.

– برادر رابطۀ تیره‌یی با پاکستان دارد. او سال‌ها در زندان آی‌اس‌آی بوده و در نتیجۀ فشار سیا، خلیل‌زاد و کرزی از اسارت بیرون شد و به رهبری طالبان در مذاکرات دوحه رسید. مقامات پاکستانی دو سال کوشیدند که روابط با ملا برادر را احیا کنند، اما ظاهراً تلاش‌ها به نتیجه‌یی نرسیده است.

-مولوی کبیر در دو سال کوشیده که به‌عنوان چهرۀ مثبت و میان رو معرفی شود. دیدارهای مرتب با هزاره‌ها و سران اهل تشیع دارد. از تکثر قومی و مذهبی افغانستان یاد می‌کند و بر وحدت ملی تأکید می‌ورزد. اما دلیل اصلی احراز موقعیت جدید، رابطۀ نزدیک و عمیق وی با استخبارات همسایه است.

همان‌طور که ملاحسن از طرف جنرال فیض حمید به‌ریاست وزرا رسید، مولوی کبیر نیز از طریق «کندهار» به‌ریاست رژیم طالبان رسید. دو سال پیش، درحالی‌که همه انتظار داشتند، ملا برادر به ریاست وزرا برسد، روزنامۀ داون چاپ پاکستان، از گزینش ملا حسن به ریاست وزرای طالبان خبر داد.

وقتی سخن از «کندهار» می‌شود، متوجه دست «نامرئی» باشیم! دست نامرئی در مواقع حساس از جمله تعیینات در سمت‌های کلیدی و حساس، «مرئی» می‌شود.