پنج شنبه, ۹ حمل ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

881ba96f-bcd5-4bf8-bfb9-3bccb6c780ff

معرفی یکی از نهادهای اکادمیک معتبر آسیای مرکزی

22 May 2021

نویسنده: پوهنیار هلال ارشاد

استاد رهنما : گل خان تورارونا

دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان یکی از دانشگاه های معتبر منطقه است، دانشگاه ملی قزاقستان که بنام فیلسوف مشهور این کشور و اولین و مشهورترین فیلسوف سیاسی جهان اسلام  یعنی ابونصر فارابی نام‌ گذاری شده، در سال ۱۹۳۴ میلادی تأسیس گردیده است.

 این دانشگاه در شهر آلماتی واقع است، بزرگ ‌ترین و نخستین دانشگاه کشور قزاقستان. دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان که در ابتدا فقط رشته تعلیم وتربیه را در بر می گرفت، اکنون به عنوان بزرگترین دانشگاه قزاقستان به شمار می رود که در آن در حدود ۲۰ هزار دانشجو به شمول دانشجویان داخلی و خارجی مشغول به تحصیل هستند.

این دانشگاه درحال حاضر دارای ۱۴ دانشکده  و ۱۸۰  رشته تخصص تحصیلی  در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. تدریس در این دانشگاه با ۳ زبان(قزاقی،روسی،انگلیسی) با حضور ۲۰۰۰ استادان عالی رتبه صورت می پذیرد و در این میان بیش از ۱۰۰۰ پروفیسور و دانشیار، بالغ بر ۶۰ آکادمیسین و بیش از ۷۰ دارندۀ جوایز و نشانهای دولتی و غیر دولتی فعالیت می کنند. دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان، به عنوان قدیمی ترین مرکز آموزش عالی در این کشور و با برخورداری از زیرساختها و امکانات پیشرفته قابلیت تبدیل شدن به یک دانشگاه بین المللی علمی و پژوهشی را دارد.

 نتایج رتبه بندی جهانی دانشگاه ها در سطح جهانی، گواهی بر موفقیت آمیز بودن سیر ارتقاء  دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان می باشد. برای نمونه، براساس اطلاعات موسسه معتبر بین المللی انگلیس QS World University Ranking جایگاه جهانی دانشگاه الفارابی در سال ۲۰۰۹ رتبه ۶۰۰، درسال ۲۰۱۰ رتبه ۵۰۱، در سال ۲۰۱۱ رتبه ۴۰۰، در سال ۲۰۱۲ رتبه  ۳۹۰، در سال ۲۰۱۴ رتبه ۳۰۵ و شامل شدن در لیست ۳۰۰ دانشگاه معتبر جهان، درسال ۲۰۱۹ رتبه ۲۲۰ ، و در سال ۲۰۲۰ این دانشگاه رتبه ۱۶۵  را در جهان دارد.

با توجه به نتایج ارزیابی مستقل انجام شده توسط آژانس رتبه بندی معتبر بین المللی Quacquarelli Symonds (QS) ، دانشگاه ملی ال فارابی قزاقستان بسیار مورد ارزیابی قرار گرفت و اولین و تنها دانشگاه در منطقه آسیای مرکزی بود که “پنج ستاره” برتری در “سیستم رتبه بندی QS Stars” بین المللی  را گرفته است.

حسابرسی انجام شده توسط شرکت QS انگلیس ، دانشگاهها را در چهار گروه اصلی ارزیابی می کند ، که شامل ۱۲ زیر گروه، متشکل از بیش از ۵۰ شاخص است که نشان دهنده طیف گسترده ای از فعالیت های دانشگاه و مطابقت آن با استانداردهای بین المللی بالا است. به دانشگاه های شرکت کننده در حسابرسی برای هر زیر گروه از یک تا پنج ستاره تعلق می گیرد و سپس یک امتیاز کلی کسب می شود. بر اساس نتایج ارزیابی جامع QS در شاخص هایی مانند آموزش ، فرصت اشتغال ، تحقیق ، بین المللی سازی ، خدمات ، هنر و فرهنگ ، نوآوری ، زبان های مدرن ، دانشگاه ملی ال فارابی قزاقستان حداکثر نمره “۵ ستاره” را کسب کرد.

اختصاص QS “پنج ستاره” تعالی به این معنی است که ال فارابی KazNU دارای شهرت بین المللی بالایی است و موقعیت های رهبری را در فضای علمی و آموزشی جهانی نشان می دهد. ستارگان برتری نقاط قوت دانشگاه را نشان می دهند ، مزایا را برجسته می کنند و به شرکا ، متخصصان بین المللی در زمینه آموزش ، متقاضیان خارجی و داخلی هنگام انتخاب دانشگاه برای تحصیل راهنمایی می کنند.

سیستم QS Stars ارزیابی عمیقی را با توضیحات دقیق و دخالت گسترده داده ها ارائه می دهد. چنین حسابرسی اجازه می دهد تا دانشگاه به روشی گسترده تر و دقیق تر از چارچوب رتبه بندی سالانه مورد ارزیابی قرار گیرد. این دانشگاه با دریافت QS “Five stars” ابزاری دیگر برای ارتقا برنامه های آموزشی و تحقیقاتی خود بدست آورده است و از این رو رقابت خود را افزایش می دهد.

شایان ذکر است که هیچ دانشگاه دیگری به جز ال فارابی KazNU در آسیای میانه و قزاقستان وجود ندارد که QS “پنج ستاره” داشته باشد.

فقط ۶۲ دانشگاه جهان دارای QS “5 ستاره” هستند ، از جمله دانشگاه هاروارد ، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه کمبریج، دانشگاه شیکاگو ، دانشگاه پرینستون ، دانشگاه کلمبیا که در ۵ ، ۱۰ و ۲۰ برتر بین المللی در جهان قرار دارند.

دانشگاه ملی فارابی قزاقستان با توجه به نتایج “رتبه بندی دانشگاه جهانی QS بر اساس موضوع ۲۰۲۱” ، جایی که بیش از ۱۲۰۰ دانشگاه جهان در پنج حوزه موضوعی مختلف رتبه بندی شده اند ، عملکرد خود را بهبود بخشیده و موقعیت خود را تقویت کرده است. در مقایسه با سال گذشته ، KazNU به طور قابل توجهی عملکرد خود را در “هنرها و علوم انسانی” بهبود بخشید و از ۲۷۷ به ۱۵۶ و در “علوم اجتماعی و مدیریت” از ۳۵۱ به ۲۵۷ رسید.

تخصص “زبانشناسی مدرن” KazNU با قرار گرفتن در رتبه ۵۲ در میان بهترین دانشگاههای جهان، عملکرد بسیار خوبی را نشان داد. به طور خاص ، KazNU در تخصص هایی مانند “زبان و ادبیات انگلیسی” (برتر ۱۰۱-۱۵۰) ، “زبانشناسی” و “حقوق” (رتبه ۱۵۱-۲۰۰) ، “اقتصاد و اقتصاد سنجی” (رتبه ۲۵۱ تا ۳۰۰) برتری خود را نشان داده است. ، “ریاضیات” (رتبه ۳۰۱-۳۵۰) ، “فیزیک و نجوم” (رتبه ۵۰۱-۵۵۰).

برای اولین بار، تخصص های “تاریخچه” (۱۵۱-۲۰۰ برتر) ، “تجارت و مدیریت” (رتبه ۴۰۱-۴۵۰) ، “علوم کامپیوتر و سیستم های اطلاعاتی” (رتبه ۵۰۱-۵۵۰) و “شیمی” (۵۵۱) -۶۰۰) در این رتبه بندی قرار گرفتند.

روش “رتبه بندی دانشگاه جهانی QS بر اساس موضوع” بر اساس چهار شاخص کلیدی است: شهرت علمی ، شهرت در بین کارفرمایان ، استناد به مقالات علمی و شاخص هیرش. این رتبه بندی در چشم انداز بیش از ۹۵ هزار نفر از کارشناسان آموزش ، ۴۵ هزار نفر از صاحب نظران و همچنین آمارها از پایگاه داده Scopus تنظیم شده است.

برنامه های آموزشی دانشگاه ملی فارابی قزاقستان در همه این تخصص ها در رتبه بندی های ملی در میان دانشگاه های قزاقستان مقام های برتر را به خود اختصاص داده اند. در مسیر تبدیل شدن به یک دانشگاه تحقیقاتی کلاس جهانی ، KazNU با موفقیت در رتبه بندی جهانی و در موضوع دانشگاه های جهان پیشرفت می کند. بنابراین ، در سال ۲۰۲۰ ، طبق نتایج رتبه بندی جهانی QS ، دانشگاه پیشرو قزاقستان در لیست بهترین دانشگاه های جهان در رتبه ۱۶۵ قرار گرفت. فقط دانشگاه های دولتی لومونوسف مسکو و دانشگاه ملی ال فارابی قزاقستان از دانشگاه های کشورهای CIS در این گروه قرار گرفتند.

با توجه به نتایج «رتبه بندی دانشگاه جهانی QS بر اساس موضوع ۲۰۲۰» ال فارابی KazNU عملکرد خود را بهبود بخشیده و موقعیت خود را تقویت کرده است.

در QS «WUR by Subject» ، بیش از ۱۲۰۰ دانشگاه جهان در پنج حوزه موضوعی رتبه بندی شدند. در مقایسه با سال گذشته ، KazNU به طور قابل توجهی عملکرد خود را در تخصص “هنر و علوم انسانی” بهبود داده است ، از ۳۳۹ به ۲۷۷ مکان ، و در “علوم و مدیریت اجتماعی” – ۳۵۱ مکان.

در رشته تخصصی «زبانشناسی مدرن» ، این دانشگاه در رده ۵۱-۱۰۰ دانشگاه برتر جهان ، ۲۰۱-۲۵۰ رتبه برتر در «زبانشناسی» و در «زبان و ادبیات انگلیسی» و «حقوق» در گروه قرار دارد. ۲۵۱-۳۰۰٫ برای اولین بار ، تخصص های زیر در این رتبه بندی گنجانده شده اند – «ریاضیات» (۳۵۱-۴۰۰ برتر) ، «اقتصاد و اقتصاد سنجی» (۴۵۱-۵۰۰) و «فیزیک و نجوم» (۵۵۱-۶۰۰).

روش رتبه بندی بر اساس چهار شاخص کلیدی است: شهرت علمی ، شهرت در بین کارفرمایان ، استناد به مقالات علمی و شاخص هیرش. این رتبه بندی با در نظر گرفتن نظرات بیش از ۹۵ هزار معلم ، ۴۵ هزار کارفرما و همچنین داده های گرفته شده از پایگاه داده “Scopus” تنظیم شده است.

لازم به ذکر است که KazNU ، با تبدیل شدن به یک دانشگاه تحقیقاتی در سطح جهانی، با موفقیت در رتبه بندی جهانی پیشرفت می کند. بنابراین، در سال ۲۰۱۹ ، طبق نتایج رتبه بندی جهانی QS ، دانشگاه پیشرو قزاقستان مقام ۲۰۷ را در لیست بهترین HEI های جهان به خود اختصاص داد. از کشورهای CIS ، این گروه فقط شامل دانشگاه دولتی Lomonosov Moscow و Al-Farabi KazNU بودند.

یک عامل مهم در ارتقا successful موفقیت آمیز KazNU در رتبه بندی ، نوسازی ساختاری در مقیاس بزرگ ، کارایی بالای مدیریت مبتنی بر نتایج و توسعه فشرده یک زیرساخت منحصر به فرد بود که طی پنج سال گذشته تقریباً ۵۰٪ رشد کرده است.

به رسمیت شناختن جهانی دانشگاه با گسترش همکاری های بین المللی و توسعه بین المللی سازی و همچنین با فعالیت فعال KazNU به عنوان مرکز جهانی برنامه “تأثیر علمی” سازمان ملل در توسعه پایدار همراه است.

 همچنین بر اساس اطلاعات موسسه ی رتبه بندی دانشگاه ها QS این دانشگاه جایگاه عالی را در میان دانشگاه های کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) و مقام اول را در میان دانشگاه های جمهوری قزاقستان دارا می باشد.

دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان یکی از دانشگاه های معتبر منطقه است. این دانشگاه همکاری گسترده ای با وزارت تحصیلات افغانستان به خصوص در بخش ارتقا ظرفیت اعضای کادری دانشگاه های افغانستان دارد. دراین دانشگاه به صدها دانشجو افغانستانی که از طریق بورسیه های تحصیلی عازم قزاقستان شدند فرصت ادامه تحصیل مهیا گردیده، که تعداد زیادی این دانشجویان را اعضای کادر علمی دانشگاه های افغانستان تشکیل می دهد.

دانشکده آماده گی تعلیمات دانشگاه، دانشگاه ملی الفارابی قزاقستان در سال ۲۰۱۱ م مبنی بر دانشکده

تعلیمات پیش از دانشگاه مخصوص محصلین خارجی که در سال ۱۹۸۵م افتتاح شده بود، تاسیس گردید.  تاریخ این دانشکده یک قسمت از تاریخ ۸۵ ساله­ی دانشگاه  الفارابی میباشد. قابل ذکر است که دانشگاه  ملی الفارابی قزاقستان با بیش از ۱۰۰ کشور دنیا روابط مستحکم در عرصه آموزش برقرار کرده است. این دانشگاه  در حال حاضر روابط بین المللی اش را توسعه داده و بطور قابل اعتبار وارد فضای آموزش اروپایی  می‌شود. فارغ التحصیلان این دانشکده روابط شان را با استادان شان قطع نکرده بلکه با آنها به دوستان نزدیک و خوب مبدل می‌شوند. اتباع خارجی که در این فاکولته درس خوانده اند، آنرا در زنده گی شان منحیث یک سال ویژه بخاطر می‌سپارند. از ارتباط و شیوه کار استادان می توان از آقایان تایلی ژنووا جی.تی و تیس مروا جی. ای به عنوان مثال های خوبی عنوان کرد که اشخاص مجرب در عرصه توانمند سازی محصلان و کمک آنان در راستای فراگیری علوم می باشد. این دانشکده از سال تأسیس بدینسو نزدیک به ۷۰۰۰ محصل خارجی از بیش از ۱۰۰ کشور دنیا را فارغ داده است. تا کنون محصلین که از بسیاری کشورهای مختلف مانند: آمریکا، جاپان، افغانستان، کوریای جنوبی، منگولیه، اسپانیا، ترکیه، جمهوری خلق چین، ایران و غیره… که برای تحصیل به قزاقستان آمده بودند، در این دانشکده کسب علم نمودند. دانشکده از سال ۲۰۰۱م تا به فعلا در حال پیاده سازی دو برنامه مهم دولتی نیز بوده است. از سال ۲۰۰۱ م بدینطرف بیش از ۲۰۰۰ محصل متشکل از گروپ محصلین قزاق های مهاجر شده خارجی ویا پراگنده  (Diaspora)، بخاطر شامل شدن در مراکز تحصیلات عالی قزاقستان این دوره آمادگی را سپری نموده اند. از آغاز سال ۲۰۱۰م محصلین جمهوری اسلامی افغانستان که برای تحصیل در مراکز تحصیلات عالی و کالج های جمهوری قزاقستان آمده بودند، زبان های قزاقی و روسی را در همین دانشکده فراگرفتند. از سال ۲۰۱۰ بیش از ۴۲۰ محصل از جمهوری اسلامی افغانستان برای ثبت نام در کالج ها و دانشگاه های قزاقستان آموزش دیده اند. ثبات  وضعیت اقتصادی و سیاسی جمهوری قزاقستان، صلح و آرامش میان اقوام و ملیت ها، فرصت های مهیا شده از طرف ریاست دانشگاه  ملی الفارابی قزاقستان  بخاطر تحصیل و وضع خوب محصلین و مهمتر از همه کیفیت تحصیلی بر روی تحصیل دانشجویان که به دانشکده ما آمده اند تاثیر مثبت می‌گذارد. گنجاندن کالج SDF دانشگاه  ملی الفاربی قزاقستان ،  “Beyіndіk mektep” و مرکز راهنمایی شغلی “تازه وارد” نیز به ایجاد یک ساختار آموزشی واحد تعلیمات آماده گی دانشگاه کمک کرده است. در حال حاضر، گروه تعلیمات آماده گی دانشگاه  یک مجتمع علمی و آموزشی واحد است. در کادر آموزشی دانشکده بیش از ۱۵۰ نفر مشغول به کار هستند. در دانشکده بطور سنتی و عرفی کنفرانس های مجازی روش شناسی-علمی بین‌المللی، جشنواره های اجتماعی اندیشه های علمی و کنفرانس علمی جهانی محصلین بنام(زمین خانه مشترک ما است) برگذار می‌شوند. محصلین خارجی مستعد می‌ توانند تحت راهنمایی اساتید و پروفیسوران برجسته و واجد شرایط، در مسائل مربوط به علوم معاصر از طریق زبان های قزاقی و روسی به کار های تحقیقاتی بپردازند.