سه شنبه, ۴ ثور ۱۴۰۳

در راستای همگرایی منطقه‌ای

011630088135185

استعفای نمایندۀ خاص پاکستان برای افغانستان/ پاکستان راه گم کرده است

01 March 2023

صادق‌خان نماینده خاص پاکستان برای افغانستان از سمتش کنار رفت. صادق خان امروز در تویتر نوشت که پس از سه سال مأموریت در افغانستان، به‌دلایل شخصی از سمتش کنار می‌رود. نخست وزیر پاکستان استعفای صادق خان را منظور کرده است.

صادق خان در سال 2020 از سوی عمران‌خان نخست وزیر پیشین پاکستان به عنوان نماینده خاص اسلام‌آباد در افغانستان برگزیده شد. در جریان مأموریت وی رویدادهای کلانی در افغانستان به وقوع پیوست. امریکا توافقنامۀ صلح را با طالبان امضا کرد. مذاکرات صلح طالبان و دولت اشرف غنی ناکام شد. دولت جمهوری اسلامی افغانستان فروپاشید و طالبان پس از ۲۰ سال نبرد با نیروهای خارجی به قدرت برگشتند.

بسیاری از ناظران معتقد هستند که پاکستان نقش محوری در تحولات پسین افغانستان داشته است. محمد رضا بهرامی سفیر پیشین ایران در کابل معتقد است که مذاکرات صلح جمهوری اسلامی با طالبان به دلیل دخالت و بی‌میلی یکی از کشورهای همسایه به نتیجه نرسید. اشارۀ بهرامی به پاکستان است.

پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، وضعیت امنیتی پاکستان به وخامت گراییده است. حملات تحریک طالبان پاکستان در قلمرو پاکستان تشدید شده و مقامات پاکستانی معتقد هستند که تحریک طالبان پاکستان از پناهگاه‌های امن در خاک افغانستان برخوردار است. طالبان افغانستان هرگونه همکاری با تحریک طالبان پاکستان را رد می‌کنند. اما مقامات پاکستانی پیوسته تأکید می‌کنند که بدون همکاری و پناهگاه‌های امن تحریک طالبان در خاک افغانستان، این گروه قابلیت راه‌اندازی حملات پیچیده انتحاری در خاک پاکستان را ندارد.

حمله به مسجد پولیس در پشاور و حمله به فرماندهی پولیس کراچی، نهادهای امنیتی پاکستان را تکان داده است. در حمله پشاور، دست‌کم 100 پولیس جان باخته و ده‌ها تن زخم برداشتند. همچنان، حمله به مرکز پولیس در پشاور یکی از پیچیده‌ترین حملات هراس‌افگانه در پاکستان بوده است. تحریک طالبان پاکستان مسوولیت هردو حمله مرگبار را برعهده گرفته است. در پی این حملات، وزیر دفاع پاکستان و رییس آی‌اس‌ای به کابل رفتند تا طالبان را وادار به مبارزه با تحریک طالبان پاکستان سازند.

پیش از این حنا ربانی کهر وزیر دولت در امور روابط خارجی پاکستان نیز از کابل دیدار کرده بود و پیام دولت پاکستان دربارۀ مبارزه با تحریک طالبان پاکستان را به کابل رسانیده بود. اما سفر ربانی به کابل نتایجی در پی نداشت.

مقامات پاکستانی وضعیت پیش آمده در افغانستان را زادۀ سیاست‌های عمران خان نخست‌وزیر پیشین می‌دانند. آنان معتقد هستند که عمران‌خان با مماشات با طالبان برخورد کرده و این گروه را جسورتر و نیرومندتر ساخته است. عمران خان به کمک طالبان افغانستان سه دوره مذاکرات صلح را با تی تی پی در کابل راه‌اندازی کرد. این مذاکرات به آتش بس موقت انجامید. با برکناری عمران خان آتش بس به پایان رسید و تی تی پی حملات مرگبار را از سر گرفت. این حملات روی مناسبات پاکستان با طالبان در افغانستان تأثیر بسیار بدی برجا گذاشت.

بحران روز افزون در روابط کابل با اسلام آباد سبب شد که رهبری جدید در پاکستان دیپلومات‌های رژیم عمران خان را سبکش دوش سازند. نخست، منصور احمدخان سفیر پاکستان در کابل از سمتش برکنار شد. در پی حمله به سفارت پاکستان در کابل، اسلام آباد کاردارش را از کابل بیرون کرد. اکنون صادق خان که مهرۀ اصلی دستگاه دیپوماتیک پاکستان در افغانستان بود، از مقامش کنار می‌رود. این تغییرات به خوبی نشان می‌دهد که رژیم حاکم در اسلام آباد از دیپلومات‌ها و نمایندگانش در کابل خشنود نیست و آنها را در تأمین روابط با طالبان ناکام می‌داند.

به هر رو، دولت پاکستان در شرایط دشواری قرار گرفته است. شاید در چهل سال پسین نخستین بار است که پاکستان سیاست روشنی دربارۀ افغانستان ندارد. اسلام‌آباد هم از همکاری و تعامل با طالبان نگران است و هم از قطع روابط و همکاری با طالبان می‌هراسد.

در جریان دو سال سلطۀ طالبان در افغانستان، مرزباران دو طرف طالبان با پاکستان بارها در تورخم، سپین بولدک و دندپتان درگیر شده‌اند.

 

استعفای نماینده خاص پاکستان,افغانستان,پاکستان,تی تی پی,صادق خان