یوناما در گزارشی تازه، وضعیت رسانه‌ها و آزادی بیان در افغانستان از اگست ۲۰۲۱ تا نومبر ۲۰۲۴ را مورد بررسی قرار داده و اعلام کرده است که طالبان با اعمال محدودیت‌های شدید، آزادی بیان را از بین برده‌اند. این گزارش به تهدید، سانسور گسترده و تعطیلی بخش عمده‌ای از رسانه‌های کشور اشاره دارد.

دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) با انتشار گزارشی جامع، از سرکوب گسترده رسانه‌ها و محدودیت‌های شدید بر آزادی بیان در دوران حاکمیت طالبان پرده برداشته است. این گزارش نشان می‌دهد که طی این دوره، بیش از ۳۳۶ خبرنگار تحت تهدید، ارعاب، شکنجه و بازداشت قرار گرفته‌اند.

بر اساس این گزارش، رسانه‌ها برای انتشار اخبار و تولید برنامه‌های ویژه ناچار به هماهنگی با مقامات طالبان و اخذ تأییدیه هستند. تمامی موضوعات خبری پیش از انتشار بررسی می‌شوند و پخش برنامه‌های زنده سیاسی متوقف شده است. همچنین، انتخاب مهمانان برنامه‌های خبری نیز بر اساس فهرستی است که از سوی طالبان تعیین می‌شود.

براساس گزارش، خبرنگاران زن به‌طور خاص با تبعیض شدیدی مواجه شده‌اند. آنان از حضور در جلسات خبری محروم شده و مقامات طالبان از مصاحبه با آن‌ها خودداری می‌کنند.

 افزون بر این، قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان، محدودیت‌های رسمی و مدونی را بر رسانه‌ها تحمیل کرده است که از جمله می‌توان به ممنوعیت نشر تصاویر موجودات زنده اشاره کرد. این قانون باعث تعطیلی برخی رسانه‌ها شده است.

یوناما در گزارش خود می‌افزاید که پیش از روی کار آمدن طالبان، بیش از ۵۰۰ رسانه در افغانستان فعال بودند که بیش از ده هزار خبرنگار در آن‌ها مشغول به کار بودند. اما با بازگشت طالبان به قدرت، در مدت چند ماه، بیش از ۴۰ درصد این رسانه‌ها تعطیل و بیش از ۶۰ درصد خبرنگاران بیکار شدند. این تأثیر به‌ویژه بر زنان شدیدتر بوده است، به‌طوری که بیش از ۸۵ درصد خبرنگاران زن خانه‌نشین شده‌اند.

براساس گزارش، مداخله گسترده استخبارات و اداره امر به معروف طالبان در امور رسانه‌ها، همراه با اعمال سانسور شدید، به کاهش قابل توجه مخاطبان رسانه‌های داخلی منجر شده است. همچنین، فعالیت رسانه‌های در تبعید غیرقانونی اعلام شده و خبرنگاران از همکاری با آن‌ها منع شده‌اند.

این گزارش همچنین به مهاجرت گسترده خبرنگاران با تجربه از افغانستان و تعطیلی فرصت‌های تحصیلی برای خبرنگاران زن اشاره دارد. به گفته یوناما، آزادی بیان که یکی از دستاوردهای مهم دو دهه گذشته افغانستان بود، اکنون به‌طور کامل از بین رفته است.