جمشید یما امیری

طالبان پس از روزها چانه‌زنی و گفت‌وگو در شورای کویته تیم تازه‌یی برای گفت‌وگو با نمایندگان جمهوری اسلامی افغانستان انتخاب کرده است.

شورای کویته در اقدامی نادر اعضای رهبری دفتر قطر طالبان را عوض کرد. مولوی عبدالحکیم قاضی‌القضات سابق طالبان به ریاست هیأت مذاکره‌کننده برگزیده شده است. عباس استانکزی به حیث معاون هیأت مذاکره‌کننده و نعیم وردک به عنوان سخنگوی هیأت 21 نفری طالبان انتخاب شده است.

شیخ عبدالحکیم 60 ساله از نزدیکان ملامحمد عمر و ملا منصور رهبران پیشین گروه طالبان بوده است. روزنامه‌نگاران پاکستانی از وی به عنوان نامزد بالقوه رهبری پس از مرگ ملا محمد عمر نام برده‌اند. عبدالحکیم از قوم اسحاقزی و از چهره‌های بانفوذ و روحانی در صفوف طالبان است. سخنگوی تازۀ تحریک طالبان نیز درس‌خواندۀ عربستان است و به زبان‌های انگلیسی و عربی مسلط می‌باشد. پیش از این سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر بود.

برخی رسانه‌های بین‌المللی گزارش داده‌اند که در انفجار چندماه پیش در شورای کویته، یکی از پسران مولوی حکیم جان باخته و خودش به شدت زخم برداشته‌ بود.

این تغییرات پس از سفر ملا برادر رییس دفتر سیاسی طالبان به پاکستان صورت گرفته است. گفته می‌شود از ماه‌ها بدین‌سو دربارۀ اعضای هیأت مذاکره‌کنندۀ طالبان اختلافاتی در شورای کویته وجود داشته است. ملا هبت‌الله و ملا یعقوب بر سر رهبری روند صلح و مدیریت دفتر قطر با ملا برادر و عباس استانکزی دچار اختلاف بوده‌اند.

ملا برادر روابط بسیار نزدیکی با زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان داشت. برادر به کوشش امریکا از زندان پاکستان آزاد گردید و به عنوان رییس دفتر طالبان در دوحه منسوب شد.

از میان 21 عضو هیأت مذاکره‌کنندۀ طالبان، 13 تن آنان اعضای رهبری شورای کویته هستند.

ناظران معتقد هستند که طالبان به هدف پرکردن خلای به وجود آمده میان دفتر دوحه و صفوف مبارزاتی خویش دست به این تغییرات گسترده در رهبری مذاکره‌کننده زده‌اند.

پیش از این ادعاهایی وجود داشت که اعضای دفتر قطر طالبان هیچ نقشی در میدان جنگ ندارند و فاصله‌یی عمیق میان آنان و فرماندهان نظامی و چهره‌های با نفوذ در شورای کویته وجود دارد. هرچند نمایندگان طالبان در قطر همواره این ادعاها را رد کرده و از وحدت و یکپارچگی رهبری و صفوف‌شان سخن می‌زدند.

 تغییرات در دفتر طالبان نگرانی‌هایی را در کابل به میان آورده است. ناظران مدعی هستند که چهره‌های تازه‌ گماشته‌شده در هیأت مذاکره‌کننده طالبان تندروتر از رهبری پیشین دفتر طالبان در قطر می‌باشند.

برخی کارشناسان منطقه‌یی باور دارند که با کنارزدن ملا برادر از رأس هیأت مذاکره‌کنندۀ طالبان، پاکستان در صدد بالابردن نفوذش در مذاکرات بین‌الافغانی است.

این تغییرات درحالی به وجود آمده است که هیأت مذاکره‌کنندۀ صلح افغانستان از روزها بدین‌سو آمادۀ سفر به دوحه است. اما به دلایل تخنیکی این سفر بار بار به تأخیر افتیده است.

برخی منابع نزدیک به طالبان در قطر می‌گویند که طالبان حاضر به گفت‌وگو و مذاکره با نمایندگان حکومت نیستند. از این رو، مذاکرات بین‌الافغانی باردیگر به بن‌بست خورده است. طالبان مدعی هستند که حکومت افغانستان دست‌نشانده است و صلاحیت مذاکره و گفت‌وگو را ندارد.