نصرت الله رحیمی

دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا اعلام کرده که قصد دارد از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خارج شود. ترامپ سال گذشته نیز به احتمال خروج از ناتو اشاره کرده بود اما خیلی‌ها این سخن او را تهدید و ترغیب کشورهای دیگر از سوی وی برای پرداخت بودجه دفاعی قلمداد کرده بودند.

خروج از پیمان‌های بین‌المللی برای ترامپ تبدیل به یک رویه شده است. چنانچه او پیش از این از توافق هسته‌ای با ایران، موافقت‌نامه محیط زیستی پاریس، پیمان یونسکو و پیمان تجارت آسیا و اقیانوس آرام نیز خارج شده بود. او همچنین همکاری نظامی امریکا با ژاپن و کره جنوبی را نیز زیر سوال برده و به تازگی نیز از خروج نیروهای نظامی امریکا از سوریه و عراق خبر داده بود.

ترامپ در آستانۀ نشست ناتو در بروکسل رهبران کشورهای عضو ناتو را تهدید کرده بود که اگر کشورهای عضو این سازمان سهم بودجه خود را افزایش ندهند، امریکا ممکن است به زودی در باقی ماندن در این اتحاد نظامی تجدیدنظر کند. حالا زمزمه‌های خروج امریکا از ناتو به روایت مقام‌های دولتی این کشور جدی‌تر شده است.

خروج از ناتو برای پوتین جایزۀ قرن است

البته ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه از جمله آنهایی است که از شنیدن این خبر خوشحال خواهد شد چنانچه این پیمان میان کشورهای اروپایی، امریکا و کانادا تا به اینجای کار ۷۰ سال است جلوی ستیز و جنگ طلبی شوروی سابق و روسیه را گرفته است. هرچند با وجود ناتو، روسیه در گرجستان مداخله و شبه جزیره کریمه اوکراین را ضمیمه خاک خود کرد. روسیه مخالف سرسخت پیوستن گرجستان به ناتو است.

در گزارشی که به دستور اتحادیه اروپا دربارهٔ جنگ گرجستان و روسیه تهیه شد، گرجستان در شروع جنگ با گلوله‌باران اوستیای جنوبی در تاریخ ۷ اگست ۲۰۰۸ میلادی مقصر شناخته شد.

فرماندۀ دریایی استاوریدیس در مورد خشنودی روسیه دربارۀ چنین احتمالی گفته «حتی سخن گفتن دربارۀ خروج امریکا از ناتو برای پوتین به مثابه هدیه قرن خواهد بود چه رسد به اینکه این مسأله محقق شود.» سال گذشته نیز رییس جمهوری امریکا پیشنهادی داد که برابر با از بین رفتن ناتو بود؛ یعنی خروج امریکا از این پیمان.

ناتو تهدیدی برای روسیه

مقام‌های امنیت ملی امریکا بر این باور هستند که روسیه تلاش دارد تا بتواند هرطور که شده همکاری میان امریکا و اروپا را با چالش مواجه کند. روسیه همواره ناتو را تهدیدی برای خود می‌داند.

رسانه‌های امریکایی از زمان انتخاب ترامپ به حاشیه‌هایی مبنی بر دخالت روسیه در انتخابات امریکا اشاره کرده‌اند و این موضوع کماکان در دست بررسی است.

اعضای ناتو در بیانیۀ پایانی نشست بروکسل (۲۰۱۸) از تحرکات نظامی روسیه در مرزهای ناتو و حضور نظامی کرملین در شرق اوکراین ابراز نگرانی کرده‌ بودند.

شوخی که جدی می‌شود

مقام‌های ارشد دولتی به نیویورک تایمز خبر داده اند که در سال ۲۰۱۸ ترامپ بارها به صورت خصوصی خبر داده که احتمالاً از پیمان ناتو خارج شود.

اشاره ترامپ به خروج از ناتو نخست از سوی سیاستمداران به عنوان یک تهدید غیر جدی مطرح شد اما حالا با توجه به دیگر تصمیم‌های ترامپ این نگرانی به وجود آمده که او بخواهد خروج از ناتو را به واقعیت تبدیل کند.

مقام‌های کنونی و پیشین دولتی که مدافع حضور امریکا در پیمان ناتو هستند اعلام نگرانی کرده‌اند که پرداخت هزینه‌های نظامی کشورهای عضو ناتو کماکان از آنچه ترامپ در نظر داشته کمتر است. همین مسأله مقام‌های ارشد دولت امریکا را نگران کرده که شاید ترامپ بخواهد تصمیم خود در خروج از ناتو را اجرایی کند.