ذبیح‌الله فطرت

جو بایدن، رییس جمهوری امریکا روز پنجشنبه در اولین نشست خبری خود از زمان ورودش به کاخ سفید گفت که پایبندی به موعد اول ماه مه برای خروج نظامیان کشورش از افغانستان «دشوار» است.

به گزارش خبرگزاری کشور، رییس جمهوری ایالات متحده همچنین گفت که تصور اینکه سال آینده هم نیروهای کشورش در افغانستان حضور داشته باشند برایش ممکن نیست.

یکی از قانونگذاران ارشد امریکا اعلام کرد، دولت واشنگتن خواستار حفظ نیروهای امریکایی در افغانستان پس از ضرب الاجل اول مه است در حالیکه توافقی را نیز بررسی می کند که طبق آن طالبان اجازه می دهد نیروهای مقابله با تروریسم امریکا همزمان با رویارویی این شبه نظامیان با تروریست های داعش در افغانستان بمانند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، رییس‌جمهوری سابق امریکا با طالبان به توافق رسیده بود نیروهای نظامی خارجی را تا مه ۲۰۲۱ از افغانستان خارج کند. حال رییس‌جمهوری کنونی ایالات متحده حفظ این مهلت را دشوار می‌داند و در نظر دارد با طالبان به توافقی تازه برسد.

 اظهارات آدام اسمیت، رییس کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان امریکا جزئیات جدیدی را درباره رهبری جو بایدن، رییس جمهور امریکا در زمینه روند صلح افغانستان ارائه می دهد؛ روند صلحی که بایدن آن را از دولت دونالد ترامپ رییس جمهور سابق کشورش به ارث برده است.

اسمیت افزود، هم‌اکنون وظیفه دولت این است که با طالبان وارد مذاکره شود، با این هدف که نظامیان تحت رهبری امریکا “کمی طولانی‌تر” در افغانستان مستقر بمانند.

این در حالیست که وزارت امور خارجه، کاخ سفید و پنتاگون هنوز در این رابطه هیچ اظهار نظری نکرده اند. مقامات امریکایی گفته اند که بایدن هنوز هیچ تصمیمی در خصوص این ضرب الاجل برای خروج تمامی نیروهای امریکایی از افغانستان اتخاذ نکرده است.

آدام اسمیت در جریان سخنرانی در نشست مجازی مجله فارن پالسی گفت: من با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا و لوید آستین، وزیر دفاع کشورمان درباره خروج نیروهای امریکایی از افغانستان صحبت کردم.

وی افزود: به نظر من یک احساس کلی وجود دارد که از لحاظ منطقی به اول مه بسیار نزدیک است. ما نزدیک به ۳۵۰۰ نیرو در افغانستان داریم. متحدان ما حدود ۷۰۰۰ نیرو در این کشور جنگ زده دارند.

وی تصریح کرد: شما به هیچ طریقی نمی توانید ظرف شش هفته نزدیک به ۱۰ هزار نیرو را خارج کنید. کار اول دولت واشنگتن مذاکره با طالبان درباره اجازه دادن به حضور نیروهای تحت رهبری امریکا در افغانستان برای مدتی دیگر است.

آدام اسمیت گفت: طالبان خواستار خروج تمامی نیروهای خارجی است. اگر آنها همچنان بر سر موضع خود باشند فکر نمی کنم که گزینه دیگری جز خروج تمامی نیروها از جمله نیروهای مقابله با تروریسم از افغانستان داشته باشیم.

وی در ادامه گفت: آنچه دولت بایدن می خواهد انجام دهد مذاکره درباره حضور نیروهای خارجی پس از ضرب الاجل اول مه است و سپس بررسی این گزینه است که آیا طالبان موضع خود را تغییر داده است یا خیر. چرا که شبه نظامیان طالبان همزمان با مبارزه با دولت کابل با تروریست های داعش نیز می جنگند.

این قانونگذار ارشد تاکید کرد: آیا طالبان موضع خود را درباره حضور امریکا تغییر داده است؟ من که شک دارم. اما فکر می کنم که دولت معتقد است که این مسئله ارزش گفت وگو را دارد.

طالبان با شاخه محلی داعش در افغانستان مبارزه کرده و حملات هوایی امریکا علیه داعش به شبه نظامیان طالبان در ریشه کن کردن دشمنانشان کمک کرده است اما کارشناسان معتقدند که داعش همچنان یک تهدید جدی محسوب می شود. طالبان پیشتر اعلام کرده که اگر دولت بایدن در رسیدن به این ضرب الاجل ناکام بماند حملات به نیروهای خارجی را از سر خواهد گرفت و برخی کارشناسان نسبت به اینکه طالبان اجازه دهد تعدادی از نیروهای امریکایی در افغانستان بمانند شک دارند.

در این حال، برخی منابع می‌گویند که نیروهای امریکایی احتمالاً تا ماه دسمبر در افغانستان خواهند ماند. امریکا درحال گفت‌وگو با طالبان دربارۀ تداوم حضور خلاف موافقت نامۀ دوحه است. اما طالبان در ازای موافقت با تمدید خروج نیروهای خارجی، شروط تازه‌یی را مطرح کرده‌اند. یک آگاه سیاسی در کابل گفت که تشکیل ادارۀ موقت در کابل یکی از شرط‌های آنان می‌باشد.

این درحالی است که گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی در حاشیۀ کنفرانس صلح مسکو گفت که ادارۀ موقت و تقسیم قدرت باید در حضور نیروهای خارجی در افغانستان صورت گیرد.

روسیه: امریکا ماه می بیرون شود

در این حال، روسیه از امریکا خواست که طبق توافق با طالبان، اول می از افغانستان بیرون شود.

نماینده ویژه رییس جمهور روسیه در افغانستان تأکید کرد: مشکل افغانستان احتمالا از طریق تشکیل یک دولت ائتلافی موقت حل خواهد شد.

ضمیر کابولوف، نماینده ویژه رییس جمهور روسیه در افغانستان در جریان کنفرانسی خبری در مسکو گفت: وقتی هیچ یک از طرفین نتوانند پیروز شوند، درگیری معمولا با مصالحه های سیاسی پایان می یابد.

وی افزود: تا جایی که ما به همراه شرکایمان از امریکا، پاکستان و چین متوجه شده ایم تشکیل یک دولت موقت نه تنها واقع بینانه است بلکه گزینه دیگری نیز وجود ندارد. همه ما خیلی خوب از تاریخ دیگر درگیری ها و جنگ های مدنی در دیگر کشورها یاد گرفته ایم که هنگامی که هیچ یک از طرفین درگیر نتواند پیروز شود معمولا چنین درگیری با مصالحه های سیاسی پایان می یابد.

کابولوف تصریح کرد: در این مورد ما درباره لزوم یک دولت ائتلافی موقت صحبت می کنیم چرا که هر دو طرف باید دست از کشتار یکدیگر بردارند و به یک راه حل برای اداره مشترک افغانستان دست یابند.

وی افزود: با این حال، این بدان معنا نیست که گروه چهارجانبه روسیه، چین، امریکا و پاکستان، افغانستان را وادار به این کار می کند.

این نماینده ویژه اذعان کرد که ازسرگیری خصومت ها و درگیری ها در افغانستان همچنین بستگی به اجرای توافق امریکا-طالبان در فبروری ۲۰۲۰ دارد و پیشنهاد کرد تا این دو طرف به نتایج دست یابند که برای هر دو طرف قابل قبول باشد تا از تشدید تنش های نظامی جلوگیری شود.

این دیپلمات احتمال از بین رفتن این توافق را رد نکرد و تأکید کرد که این احتمال می‌تواند از طرق مختلف صورت گیرد که  یکی از آنها رسیدن به شرایط جدید است.

کابولوف همچنین از نظامیان امریکایی خواست تا ضرب الاجل اول مه افغانستان را ترک کنند تا مانع از تشدید تنش‌ها شوند.

وی درباره نشست دو روزه هفته گذشته پیرامون وضعیت افغانستان در مسکو گفت: این نشست برگزار شد تا انرژی تازه ای به روند متوقف شده دوحه بدهد و این گونه به نظر می رسد که در این هدف موفق بوده است.

این نماینده اظهار داشت: یکی دیگر از وظایف این نشست دستیابی به راه حل هایی برای جلوگیری ازسرگیری و تشدید درگیری های نظامی فصل بهار و تابستان بوده است.

وی افزود: آینده نزدیک نشان خواهد داد که آیا قادر به انجام این کار بوده‌ایم یا خیر.

کابولوف گفت: روسیه از شرکت در نشست استانبول در خصوص افغانستان استقبال خواهد کرد با این حال ما منتظر اسنادی در رابطه با اهداف، شرکت کنندگان و برنامه این نشست هستیم.

وی همچنین بر نقش مهمی که پاکستان وایران می توانند در مذاکرات صلح بین افغانی ایفا کنند، تأکید کرد.