امروز پانزدهم اگست مصادف به دومین سالروز برگشت طالبان به قدرت و فروپاشی دولت اشرف غنی رییس‌جمهور پیشین افغانستان است.

به گزارش کشورنیوز، طالبان پانزدهم اگست را رخصتی عمومی اعلام کرده و از آن به عنوان پیروزی جهاد در برابر امریکا استقبال کرده‌اند.

در این روز، اشرف‌غنی رییس‌جمهور پیشین از افغانستان فرار کرد. او نخست به ازبکستان و سپس به امارات متحده عربی رفت. با خروج اشرف‌غنی از کابل، نهادهای دولتی به ویژه قوای امنیتی فروپاشید و طالبان بدون هیچ مقاومت و جنگی اکثر ولایات افغانستان از جمله کابل را به کنترل در آوردند.

دو سال پس از فروپاشی نظام، هنوز دربارۀ ابعاد رویداد پانزدهم اگست ۲۰۲۱ بررسی عمیق و همه جانبه صورت نگرفته است.

برخی‌ها بدین باور هستند که رییس‌جمهور غنی به دلیل این‌که از معادلۀ صلح خارج گردیده بود، به عمد قدرت را دو دسته به طالبان تسلیم کرد. آنها باور دارند که غنی با رویکرد قوم‌گرایانه قدرت را به طالبان واگذار کرد و رژیم حاکم در افغانستان از طریق زور و فشار نظامی به پیروزی نرسیده است.

عده ای بدین باور هستند که با امضای توافق نامۀ 29 فبروری دوحه قدرت عملاً به طالبان واگذار گردیده بود. یعنی طالبان از طریق امضای معاهدۀ ۲۹ فبروری دوحه به به حاکمیت و قدرت در افغانستان دست یافتند.

اما طالبان بدین باور هستند که آنها با زور و فشار نظامی و قربانی و جهاد توانستند امریکا و متحدانش را «به زانو» در آورند و امارت اسلامی را در افغانستان برپا سازند.

در این میان سیگار، بدین باور است که عدم درک خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، نبود نماینده دولت در مذاکرات صلح آمریکا و طالبان، بی میلی طالبان به مصالحه، تاکید اشرف غنی به ادغام طالبان در دولت، فساد گسترده  و مدیریت دولت توسط حلقه محدود از وفاداران غنی موجب فروپاشی نظام گردید.

اما جبهۀ مقاومت برای نجات افغانستان مدعی است که افغانستان در یک توطیه‌یی از قبل برنامه‌ریزی شده به طالبان واگذار گردید. جبهه مقاومت امریکا و متحدانش را به خیانت به افغانستان متهم کرده است.

طالبان با برگشت به قدرت نهادهای دولتی را زیر رو کردند. نیروهای عمدتاً بی‌سواد و جنگی خود را در رده‌های میانی و رهبری نهادهای دولتی مستقر ساختند. زنان را به طور کامل از نظام دولتی حذف کردند. دانشگاه‌ها و مکاتب را به روی دختران بستند. زنان را از کار در نهادهای بین‌المللی منع کردند. پارک‌ها، آرایشگاه‌ها و رفت و آمد بدون محرم را برای زنان ممنوع ساختند.

افغانستان در خلای قانونی قرار دارد. قانون اساسی عملاً کنار گذاشته شده است.

روابط افغانستان با جامعه جهانی قطع است. هیچ کشوری رژیم طالبان را در افغانستان به رسمیت نشناخته است.

روابط طالبان با کشورهای همسایه با بی‌اعتمادی و درگیری همراه بوده است. نظام بانکی و اقتصادی افغانستان فروپاشیده است. 

صدها هزارتن از کادرها و ظرفیت‌های افغانستان به کشورهای منطقه و جهان پناهنده شدند. 

گزارشگر سازمان ملل در زمینۀ حقوق بشر گفت که طالبان دو سال پس از دست یابی به قدرت، از به رسمیت شناسی فاصلۀ زیادی گرفته اند.