سیدحسین اشراق

بیست و پنج سال پیش نلسن ماندلا پس از ۲۷ سال زندان و شکنجه های جسمی و روحی به ریاست جمهوری آفریقای جنوبی رسید.

او در واقع بزرگترین تغییر را در جامعهٔ خود رقم زده است، روایتِ نژادپرستی را با چالش روبرو کرد و گفتمانِ برترِ شهروندی برای مشارکتِ عادلانه در روندِ توسعه را به جریانِ پویا و پیروز مبدل نمود.

  روح بزرگ و اخلاق گرای ماندلا هرگز تحتِ تأثیرِ استراتیژی های مبارزاتِ نفرت گستر قرار نگرفت، ایشان دشمانش را بخشید و حتی دوکلرک رئیس جمهور آپارتاید را به عنوانِ معاون خودش برگزید، همچنان همه را به آشتی ملی برای نوسازی مناسباتِ اجتماعی در آفریقای جنوبی فراخواند.

   ماندلا با وجودِ اینکه از محبوب ترین و تأثیرگذار ترین چهره های جهانی در عرصهٔ سیاسی به شمار می رفت نه تنها مقهور افسونِ قدرت نشد بلکه لذت بردن از اقتدار را در برابرِ جاذبهٔ اخلاق فروکاست و پس از یک دوره ریاست جمهوری شریفانه از مقام اش کناره گرفت، به همین جهت به مثابهٔ نمادِ وارستگی موردِ احترام وجدان جامعهٔ بشری قرار گرفت.

او بدون شک افزون بر اینکه الهامبخش مبارزهٔ بدون نفرت علیه تبعیض به شمار می رفت، مظهرِ درخشان تقوای سیاسی و اخلاق شهریاری نیز بود، از همین رو به خاطرِ دوام قدرت اش به حیله های سیاسی متوسل نشد، برای مهندسی انتخابات دست بکار نگردید و مجالس مشورتی نیز برپا نکرد. ایشان با نگاه به افق های دور، سلامت سیاسی در کشورش را کانونی می انگاشت و هیچگاهی در ذهن اش استفاده از ابزار های بازدارندهٔ اعتلای اجتماعی راه پیدا نکرد، همچنان تأکید بر “خود” برای تکمیل برنامه های ناتمام را بهانهٔ برای تداومِ قدرت اش قرار نداد.

ایشان پس از دورانِ ریاست جمهوری، پایانی عمرِ خود را صرف جمع‌آوری کمک برای ساختِ مکاتب و کلینیک‌ های درمانی در آفریقای جنوبی کرد و در جنگ داخلی بروندی نیز به عنوان میانجی واردِ عمل شد. همچنان کتاب‌ نوشت و به مثابهٔ چهرهٔ قابل اعتمادِ مبارزه برای عدالت پرآوازه تر شد.

ماندلا را مردم آفریقای جنوبی با عنوانِ پرافتخارِ “مخولو”( پدر کلان ) گرامی داشته اند، “مخولو”ی که جامعهٔ معاصرِ بشری نیز او را به مثابهٔ مظهرِ دیگرنوازی و شکیبایی برای صلح احترام می گذارد.