فیفا یا موسسۀ انتخابات آزاد و عادلانۀ افغانستان در اعلامیه‌یی از کمیسیون‌های انتخاباتی خواسته است که در بررسی تخلفات و تفکیک آراء پاک و ناپاک، مکانیزم شفاف و روشن را در نظر گیرند.

بر بنیاد گزارش فیفا، میزان مشارکت به خصوص زنان در انتخابات امروز، در تمامی ولایات کشور، پایین گزارش شده است. هرچند در مناطق مرکزی، از اوایل الی اواسط روز، مشارکت نسبتا بالا بوده، ولی در نیمه دوم روز، میزان مشارکت در این مناطق نیز پایین گزارش شده است.

در اعلامیه آمده است: رقم مراکز باز در سراسر کشور ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات، در آخرین بروز رسانی، 4،500 مرکز اعلام شد، حال آنکه یافته های کلی فیفا نشان میدهد که حدود 3،891 مرکز در سراسر کشور باز بوده وبه کمیسیون گزارش داده اند. قابل ذکر است که تماس کمیسیون و نهاد های ناظر با تعدادی از ولایات و ولسوالی ها به دلیل قطع شبکه های مخابراتی، در طول روز ممکن نبود، لذا رقم درست مراکز باز، در حال حاضرقابل تایید نمیباشد. البته باید ذکرنمود، که در تعدادی از ولسوالی ها، نرسیدن مواد انتخاباتی، باعث بسته ماندن مراکز رای دهی گردیده است. به عنوان مثال، در ولسوالی های موندول و دو آب ولایت نورستان، 50 محل رای دهی، شامل 10 مرکز رای دهی، بسته و از اخذ رای باز مانده اند. در مجموع، از52 مرکز در ولایت نورستان، 31 مرکز باز و 21 مرکز آن بسته بوده است.

طبق اعلامیه، عدم هماهنگی و ارتباط موثر کمیسیون با مراکز رایدهی از جدی ترین موارد که باعث اخلال و سکتگی جدی درجریان رای دهی، در بعضی از ولایات، حتی کابل، گردید. به عنوان مثال، تصامیم کمیسیون در مورد حل مشکلات تخنیکی و اصولی فرایند رای دهی، بخصوص در قسمت رای دهنده گان که اسامی شان، در یکی از، (لست و یا دستگاه بایومتریک)، موجود نبود، تا حدود سه ساعت بعد از اتخاذ آن، به مسئولین مراکز و محلات، ابلاغ نشده بود.

بر بنیاد اعلامیۀ فیفا، کارمندان اخذ رای، از طرزالعمل واحد، در ثبت و طی مراحل، امورات رای گیری، پیروی نمی‌کردند. به عنوان مثال، در بعضی از مراکز رای، حتی در شهر کابل، کارمند مسئول دستگاه بایومتریک، بعضا از تذکره هویت عکس گرفته و بعضا هم از برچسپ عقب تذکره. حال آنکه براساس طرزالعمل کمیسیون، باید عکس برچسپ گرفته میشد، نه از تذکره هویت.

در این اعلامیه آمده است: عمل نکردن دستگاه های بایومتریک، هرچند به طور محدود، ولی در ولایات مختلف باعث ایجاد اخلال و یا هم توقف جریان رای دهی گردید. به عنوان مثال در ولایت هلمند، بعضی از مراکز و محلات رای، به دلیل عمل نکردن دستگاه های بایومتریک، رای گیری در آن مختل گردید.

طبق اعلامیۀ فیفا، چالش امنیتی هرچند پراکنده، ولی به صورت سراسری، روند انتخابات را در بخش های مختلف کشور متاثر ساخت. حوادث امنیتی از ولایات های مختلف کشور، از ابتدای روز، حتی قبل از آغاز پروسه رای دهی، از ولایات ننگرهار، غرنی، کابل، قندهار، هرات، لغمان، و بامیان گزارش داده شد. به عنوان مثال، در ولایت بامیان، در ولسوالی کهمرد و شیبر، 5 مرکز به دلیل نا امنی بسته و کارمندان کمیسیون توسط نیرو های امنیتی در مکان های امن منتقل شدند. در ولایت جوزجان نیز، در ولسوالی های آقچه، قرقین و درزاب، نیز تعدادی از مراکز به دلیل حملات مخالفین از اخذ رای بازماندن. در نمونه ای دیگر، در ولسوالی بهارک ولایت بدخشان، به دلیل سقوط ولسوالی به دست مخالفین، رای دهی، حوالی ساعت چهار متوقف و صندوق ها و مواد به ولایت تالقان منتقل شده است.

فیفا همچنان نوشته است که قطع ارتباط مخابراتی، تماس کمیسیون مستقل انتخابات با دفاتر ساحوی آن در ولایات سرپل، تخار، نورستان، بغلان، کندز، نیمروز، بادغیس، غور، فراه، جوزجان، ولسوالی های هرات، ولسوالی های لوگر و ولایات دیگر را مختل و در مواردی ناممکن ساخت.

ارزیابی های کلی و ابتدایی نشان میدهد که روند رای دهی در سراسر کشور، با سکتگی ها، و نواقص مواجه بود. لذا، فیفا جهت تامین شفافیت در محاسبه و اعلام نتایج ابتدایی و نهایی، از کمیسیون های انتخاباتی، صمیمانه تقاضا میکند که در بررسی تخلفات و تفکیک آراء پاک و ناپاک، مکانیزم شفاف و روشن را در نظر گیرد. فیفا از کمیسیون ها میخواهد که به آمار و ارقام بعضی از نهاد های ناظر در جمع بندی روز انتخابات اتکا نکرده، و خود به طور شفاف و آماری، گزارشات خود را به طور مستقل، ارائه نماید. همچنان فیفا خاطر نشان میسازد، که هرگونه آمار و نتیجه گیری در مورد نتیجه انتخابات از جانب فیفا، نادرست بوده و فیفا خواستار پیگرد اشخاص و یا نهاد های، متقلب از سوی نهاد های امنیتی در زمینه میباشد.