محمد جاوید امیری

جوبایدن رییس‌جمهور امریکا اعلام کرد که نیروهای امریکایی ایمن الظواهری رهبر القاعده را در یک حملۀ برق‌آسا در کابل به قتل رسانده‌اند. بایدن در یک نشست خبری گفت که او یک سال پیش متعهد شده بود که اجازه نخواهد داد افغانستان دوباره به پایگاه تروریزم جهانی مبدل شود.

وزارت خارجۀ امریکا در اعلامیه‌ای گفت که طالبان با پناه‌دادن به رهبر القاعده توافقنامه دوحه را نقض کرده‌اند. طالبان در موافقتنامۀ دوحه متعهد شده بودند که دوباره به گروه‌های تروریستی پناه نمی‌دهند. وزیر خارجۀ امریکا گفته است که طالبان در همکاری و تعامل برای به رسمیت شناسی را بسته اند. 

طالبان پس از دو روز سکوت، شام دوشنبه حمله هوایی امریکا را محکوم کرده‌ و گفته‌اند که این حمله به هر دلیلی‌که انجام شده باشد، خلاف قوانین بین‌المللی و توافق‌نامۀ دوحه است.

حمله در کجا واقع شده است؟

حمله در منطقۀ دیپلومات‌نشین کابل میان شیرپور و وزیر اکبرخان واقع شده است. محل حادثه با ارگ ریاست جمهوری، چند صدمتر فاصله دارد. بربنیاد معلومات منابع معتبر، خانواده‌های رهبران شبکۀ حقانی، به‌شمول سراج‌الدین حقانی و خلیل‌الرحمن حقانی دقیقاً در نزدیکی رویداد سکونت دارند. خانه قوماندان پولیس طالبان در کابل نیز در نزدیکی رویداد واقع شده است. ملا حسن آخوند، ملا برادر و ملایعقوب در ارگ و شش درک سکونت دارند، اما سران شبکۀ حقانی در ساحۀ شیرپور و وزیر اکبرخان زندگی می‌کنند.

کشته‌شدن ظواهری در ساحۀ به‌شدت حفاظت‌شده در قلب کابل به چه معناست؟

۱- طالبان با القاعده همچنان رابطۀ عمیق و نزدیک دارند. مرگ ظواهری در اطراف ارگ سند محکم بر همکاری و تعامل طالبان با القاعده و دیگر جریان‌های تروریستی جهانی است.

۲- سران القاعده در چتر طالبان در افغانستان زندگی می‌کنند.

۳- طالبان دقیقاْ راهی را می‌روند که در دهه ۹۰ رفته‌اند. آنها ۲۰ سال پیش امارت اسلامی را فدای سر اسامه بن‌لادن ساختند. اکنون نیز تحت هیچ شرایطی همکاری با جریان‌هایی چون القاعده را متوقف نخواهند ساخت.

چه کسی معلومات را با نیروهای امریکایی شریک ساخته است؟

طالبان نشان داده‌اند که تحت هیچ شرایطی از آرمان فکری و ایدیولوژیک‌شان نمی‌گذرند. بنابراین، احتمال اینکه در به دام انداختن ظواهری طالبان به حیث یک نهاد و دولت با امریکایی‌ها همکاری کرده باشند، بعید به نظر می‌رسد. اما این احتمال وجود دارد که حلقاتی در درون تحریک طالبان به خاطر به دست آوردن پول با نیروهای امریکایی همکاری اطلاعاتی و امنیتی کرده باشند.

از مکان بود و باش بن لادن تا کشته شدن او در ابیت آباد می‌رساند که استخبارات منطقه از حضور ظواهری در وزیر اکبرخان کابل بی اطلاع نبوده است. این احتمال قوی است که ظواهری با امریکا معامله شده باشد. دولت بایدن زیر فشار داخلی و جهانی است. خروج تحقیرآمیز از افغانستان، ناتوانی در اوکراین و خاورمیانه، کار دست حزب دموکرات داده است. اعلام مرگ ظواهری به دستگاه تبلیغاتی بایدن جان تازه می‌بخشد و افکار عمومی را باردیگر به حمایت از وی سوق می‌دهد. شکی نیست که ظواهری در بدل چند میلیارد دالر معامله شده باشد. مخصوصاً اینکه کشور همسایه با بحران بی‌سابقه اقتصادی روبرو است.  

تبعات کشته‌شدن ظواهری چیست؟

ظواهری کیست؟ 

الظواهری که نام کامل وی «ایمن محمد ربیع الظواهری» است در ۱۹ جون ۱۹۵۱ در مصر متولد شد و در سال ۲۰۱۱ جانشین «اسامه بن لادن» شد و رهبری القاعده را بر عهده گرفت.

پیش از این، واشنگتن به هر کسی که اطلاعاتی منتهی به بازداشت و یا مرگ وی شود را ارایه کند ۲۵ میلیون دالر پاداش در نظر گرفته بود.

الظواهری قبل از پیوستن به شبکه القاعده که بیشتر کشورهای جهان آن را “شبکه تروریستی” می‌دانند به عنوان یک جراح و متخصص جراحی عمومی فعالیت داشت.

برخی‌ها معتقدند که در سال‌های پس از خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، الظواهری در بلغارستان، دنمارک و سویس اقامت داشته و در برخی مواقع از گذرنامه‌های جعلی برای سفر به بالکان، اتریش، یمن، عراق و فیلیپین استفاده کرده است.