در فرمان دو صفحه ای حکومت طالبان آمده است که” 99 درصد زنان افغانستان حجاب اسلامی داشته و این  دلیل شده نمی تواند که یک درصد باقیمانده از حجاب شرعی پیروی نکند”.

براساس این فرمان لباس ها و روسری های که چسپ نباشد و در کنار برقه، از نوع حجاب قابل قبول می باشد.  در ادامه این فرمان آمده است که  اولین و بهترین شکل ” رعایت حجاب” برای زنان به معنای پوشاندن صورت این است که بدون ضرورت از خانه بیرون نروند.

خشونت های داخلی در افغانستان در حال حاضر در سطح بالا قرار دارد: یک نظر سنجی در سال 2021 که بیشتر از 200 کارشناس حقوق زن را شامل بود، افغانستان را به عنوان بدترین مکان برای زنان در جهان رتبه بندی نموده است. قبل از تسلط طالبان، قوانین، پالیسی ها و نهاد های دولتی و غیر دولتی موظف به حمایت از حقوق زنان موجود بود اما پس از تسلط طالبان، قانون اساسی افغانستان و سایر قوانین حمایت از حقوق زنان و نهاد های حمایت از زنان  به حالت تعلیق درآمده است.

علاوه براین، وزارت امور زنان، کمیسیون های مستقل حقوق بشر افغانستان و کمیسیون منع خشونت علیه زنان، و سازمان های حامی حقوق زنان همگی به حالت تعلیق درآمده اند.

در نبود دساتیر حقوقی برای حمایت از زنان، خشونت علیه زنان در خانه و سایر اشکال سوه استفاده از زنان و دختران افغان در حال افزایش بوده و با توجه به این فرمان طالبان، خشونت علیه زنان افزایش خواهند یافت.

طالبان ثابت کردند که تغییر نکرده اند

طالبان به جای تغییر سیاست های توهین آمیز خود از دهه 1990، در حال بازگشت و شکل دهی مجدد به آن بوده و می خواهند اعتبار تندروی خویش را به رخ گروه هایی مانند داعش و حزب التحریر بکشاند. طالبان حتی از رسانه های افغانستان خواسته اند تا اهمیت حجاب را برای زنان توضیح دهند.

در بخش دوم این فرمان طالبان برای متخلفان مجازات تعین نموده است: ابتدا اخطار به (مرد) سرپرست خانواده، سپس احضار به یک اداره دولتی، و سپس سه روز زندان برای سرپرست مرد و در نهایت باز نمودن یک دوسیه قضایی  با مجازات سنگین و سخت گیرانه. در این فرمان در مورد اینکه آیا زنانی که به درستی حجاب نمی کنند مانند دهه 1990 مورد ضرب و شتم قرار خواهند گرفت یا خیر، سکوت نموده اما تصریح می کند ” زنانی که در ارگان های مرتبط به دولت وظیفه اجرا می نماید و حجاب را رعایت نمی کنند، از سمت خویش برکنار می شوند”.

طالبان می گویند که این احکام ناشی از ارشادات اسلام است، اما اگر چه اکثریت به اتفاق کشور های اسلامی مانند ایران و عربستان سعودی چنین پوششی را که طالبان بر زنان افغان تجویز می نماید، پیروی نمی کنند. با توجه به اینکه افغانستان یک جامعه عمدتآ مسلمان، سنتی و مرد سالار است، تعداد قابل توجهی از مردان محافظه کار افغان با تصمیم طالبان مخالفت نخواهند کرد.

طالبان در حال تقویت سیستم مردسالارانه افغانستان هستند، جای که مردان به نمایندگی از زنان تصمیم گیری می کند. این فرمان طالبان کنترول مردان بر زنان و تحقیر زنان در ملا, عام را مشروعیت می بخشد و زمینه را برای خشونت های خانوادگی، آزار و اذیت و سرکوب زنان و دختران افغان هموار می کند.

علاو براین، این فرمان به مردان محافظه کار افغان به مثابه ابزاری است تا از مشارکت زنان در جامعه و زندگی عمومی جلوگیری نماید. اساسآ آزار اذیت و سرکوب زنان و دختران را تشویق می کند. و این بیانگر این نکته است که سیاست های طالبان در مورد زنان تغییر نکرده است.

فرمان حجاب طالبان نه تنها به تاریخ و فرهنگ افغانستان در تضاد است، بلکه نشان دهنده درک محدود آنها از اسلام است.

توهین به تاریخ افغانستان

در حالیکه زمان دقیق معرفی برقه به عنوان پوشش زنان در افغانستان مشخص نیست، افغان ها به این باورند که برقه یا چادری از ایران و بعدآ در قرن بیستم از هند وارد افغانستان شده است. بنابرین پدیده نسبتآ مدرن و خارجی است. طی چند دهه گذشته، زنان افغان به طور قاطعانه این روایت را رد کرده اند که برقه بخشی از لباس های سنتی افغانستان برای زنان بوده است.

افغانستان یک کشور زراعتی بوده که زنان در آن به کشاورزی فعال بوده اند. لباس های گشاد و روسری توسط زنان در سراسر کشور پوشیده می شود تا انها بتوانند در مزارع، جنگل ها و دامداری های کار کنند.

طالبان فرهنگ افغانستان را تضعیف نموده و در صدد تحمیل  نوعی حجاب اند که قبل از دهه 1990 برای اکثریت زنان افغان بیگانه بوده است.

برخی از زنان افغان  انتخاب شخصی خود را برای پوشیدن برقه در یک محیط عمومی انتخاب کرده اند. اما تا زمانی که گروه های مجاهد بنیادگرا کنترول کشور را در سال 1992 به دست گرفتند، بسیاری از زنان مجبور به پوشیدن برقه شدند تا هویت خود را از ترس آزار اذیت مجاهدین و جنایتکاران جلوگیری نمایند. علیرغم تصمیم مجاهدین مبنی بر اینکه زنان باید در انظار عمومی پوشش کامل داشته باشند، اکثریت قریب به اتفاق این الزام را قبول نکردند.

در سال 1996، زمانی که طالبان کنترول کشور را به دست گرفتند، برقه تحمیلی دولت را بر زنان اجرا کردند. فقظ نوع پوششی که بر زنان تحمیل می کردند نبود، بلکه رنگ خود برقه و لباس زیر آن نیز تجویز می شد. زنانی که لباس های شیک و رنگ های رون زیر برقه می پوشیدند در ملا, عام مورد ضرب و شتم، شلاق و تحقیر قرار گرفتند.

درک محدود از اسلام

توجیه طالبان برای تحمیل حجاب به نام اسلام و شریعت با روح اسلام در تضاد است. طالبان از حجاب به عنوان مترادف پوشش زنان استفاده می کند. اما اشارات قرآنی به حجاب لزومآ مربوط به پوشش زنان نیست. اسلام پرده را برای زنان پیامبر مقرر کرده است، نه برای همه زنان مسلمان. اکثریت علمای اسلام براین امر اتفاق نظر دارند که حجاب به پرده ای است که در جلوی در خانه قرار داشت که زنان اهل بیت حضرت محمد (ص) موظف به استفاده از آن  بودند. براساس قرآن و دیگر متون و روایات مهم اسلامی، صورت، دست و پا ها جز, لباس های اسلامی لازم نیست.

مجازات های پیشنهادی طالبان برای زیر پا گذاشتن قانون پوشش شان یکی دیگر از موارد مشکوک قانونی و شرعی بوده که بیان می کند که قیم مرد هر زنی که به تعهدات این دستور عمل نکند مجازات خواهد شد. با این حال، طبق اصول اولیه حقوقی و هنجار های شرعی، نمی توان فرد را به خاطر عمل دیگران دستگیر یا مجازات کرد بدون ذکر این مفهوم که زنان تحت کنترول مردانی هستند که به دلیل تخلفات ادعایی خود مجازات می شوند.

با این حال، شاید نگران کننده ترین نکته در مورد دستور طالبان این باشد که اساسآ  زن را از زندگی عموی محروم می کنند: “بهترین راه برای رعایت حجاب برای زنان این است که از خانه بیرون نروند”. همچنان که قرآن در باب 33:33 به وضوح بیان می کند، باز هم ماندن در خانه برای زنان اهل بیت پیامبر نه برای همه زنان مسلمان یک گزینه بود.

طالبان با صدور دستور ماندن زنان در خانه، موانع بیشتری را در برابر زنان ایجاد نموده و مانع مشارکت در زندگی عمومی زنان می گردد. با چنین رویکرد طالبان نقش حیاتی زنان مسلمان را در زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در طول تاریخ اسلام نادیده می گیرند.  به عنوان مثال، یکی از همسران پیامبر به نام خدیجه، تاجر موفقی بود که مردانی را به عنوان زیردستان و شرکای خود از جمله پیامبر اکرم (ص) را مدیریت و استخدام می کرد. زنان به عنوان شهردار، قاضی، فرمانده نظامی، معلم، معمار و غیره در سراسر جهان اسلام منصوب می گردید. توجیه محدودیت و مانع دسترسی زنان به حقوق، ربطی به اسلام ندارد.

حالا چه؟

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده روز دوشنبه در پاسخ به فرمان حجاب گفت: “ما مستقیماً با طالبان این موضوع را مطرح کرده ایم… اقداماتی وجود دارد که برای افزایش فشار بر طالبان برای لغو برخی از این تصمیمات ادامه خواهیم داد و  طالبان به وعده هایی خویش عمل کنند.

از مانی به قدرت رسیدن، طالبان نشان داده اند که تا حد زیادی در برابر فشار مقاومت می کنند.  علیرغم تحریم‌های سخت و خودداری از به رسمیت شناختن دیپلماتیک، آنها سر فرود نیاورده‌ و تمایلی به تسلیمی ندارند. در حالی که جامعه جهانی برای حفظ دسترسی دختران افغان به آموزش، به رسمیت شناختن طالبان را پیش بینی نموده است.  طالبان اقداماتی را برای محدود کردن این دسترسی انجام داده است. پس از 20 سال دستاوردهای سخت، زنان و دختران افغان در مقابل چشمانشان شاهد از بین رفتن حقوق خود هستند.

هیدر بار، دستیار مدیر حقوق زنان در دیده بان حقوق بشر، اخیراً نوشت: «آنچه در حال حاضر در افغانستان اتفاق میفتد، جدی ترین بحران حقوق زنان در جهان امروز است. جامعه بین المللی نمی تواند دست روی دست بگذارد. شورای امنیت سازمان ملل امروز برای بحث در مورد فرمان طالبان تشکیل جلسه می دهد. گفتگوهای درهای بسته و بیانیه های محکومیت کافی نیست اکنون اقدامات فوری لازم است.

افغانستان همچنین در بحبوحه یک بحران بزرگ انسانی و گرسنگی قرار دارد. طالبان برای رسیدگی به این چالش ها ضرورت به کمک های بشردوستانه مالی و رفع تحریم ها نیاز دارند. آنها همچنین خواستار به رسمیت شناختن رسمی دیپلماتیک هستند. ایالات متحده و شرکایش باید از کمک های مالی و کاهش تحریم ها برای تشویق طالبان برای احترام به حقوق زنان استفاده کنند. این کمترین کاری است که می توان برای زنان شجاع افغان انجام داد که در برابر طالبان و سرکوب آنها ایستاده اند و می ایستند.