افشای برنامۀ تیم رییس‌جمهور غنی دربارۀ زلمی خلیل‌زاد و انگشت‌گذاشتن مشاور امنیت ملی، روی «خط سرخ» امریکا، موجب واکنش شدید واشنگتن در برابر حمدالله محب شده است.

منابع می‌گویند که حمدالله محب در یک برنامۀ از پیش تنظیم شده برای شرکت در نشست شورای امنیت سازمان ملل به نیویارک و بعدتر به واشنگتن رفت تا دیدگاه کاخ سفید را دربارۀ زلمی خلیل‌زاد، مذاکره‌کنندۀ ارشد امریکا عوض کند. درحالی‌که در گذشته در نشست‌ گزارش‌دهی سازمان ملل، سفیر افغانستان و یا معاون وزارت خارجه شرکت می‌کردند.

حمدالله محب در واشنگتن اظهارات تندی علیه زلمی خلیل‌زاد و برنامۀ صلح امریکا با طالبان داشت. او گفت که خلیل‌زاد با ایجاد ادارۀ موقت می‌خواهد در رأس آن قرار گیرد.

به گفتۀ منبع، عامل اصلی خشم واشنگتن بر حمدالله محب، اظهارنظرهای او دربارۀ خلیل‌زاد نه، بل حمله به دولت ترامپ به بهانۀ اهانت به قربانیان یازدهم سپتمبر سال 2001 بوده است.

حمدالله محب در مصاحبه با فاکس‌نیوز گفته است: «منزوی‌ساختن حکومت افغانستان در مذاکرات صلح، توهین به قربانیان یازدهم سپتمبر سال 2001 است.»

به گفتۀ منبع، این‌گونه اظهارنظر دربارۀ تراژیدی یازدهم سپتمبر و قربانیان آن، برای دولت امریکا تحمل‌ناپذیر بوده است. به گفتۀ او، محب دقیقاً روی خطوط سرخ دولت امریکا پا گذاشته است.

یک دیپلومات ارشد گفت که چنین صحبت‌هایی از حمدالله محب که چندسالی به حیث سفیر در واشنگتن کار کرده و جامعۀ امریکا و مناسبات قدرت را می‌شناسد، بعید بوده است.

یک منبع دیگر گفت که تیم رییس‌جمهور غنی به این نتیجه رسیده است که در موجودیت زلمی خلیل‌زاد نمی‌توانند ابتکار عمل را در مذاکرات صلح به دست گیرند. آنان فکر می‌کنند که زلمی خلیل‌زاد در همکاری با حامد کرزی رییس‌جمهور سابق و حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی پیشین، در پی کنارزدن آنان از ریاست‌جمهوری هستند. به همین دلیل، تصمیم گرفتند که امرالله صالح و حمدالله محب دو تن از مهره‌های کلیدی تیم خود را به واشنگتن بفرستند تا دیدگاه ترامپ را دربارۀ خلیل‌زاد تغییر دهند و او را از سمت تازه‌اش خلع نمایند. آنان می‌خواستند به واشنگتن تفهیم کنند که بدون حکومت افغانستان، مذاکرات صلح به نتیجه‌یی نخواهد رسید. اما سفارت امریکا از برنامۀ ریاست‌جمهوری افغانستان آگاه می‌شود و از صدور ویزا به امرالله صالح خودداری می‌کنند.

به گفتۀ منبع، واکنش تند امریکا به خاطری بود که آنان سفر محب و اظهارات او را دربارۀ زلمی خلیل‌زاد و دولت امریکا یک «دسیسۀ از پیش تنظیم شده» می‌دانستند.

به گفتۀ او، وزارت خارجۀ امریکا گفته است که دیگر دیپلومات‌های امریکایی در داخل و بیرون با محب تماس نخواهند داشت. همچنان، وزارت خارجۀ امریکا به متحدان‌شان در اتحادیۀ اروپا و بریتانیا تماس گرفته و خواستار برخورد مشابه با محب شده‌اند.

منبع گفت که امریکا به این تصور است که در موجودیت محمد اشرف‌غنی، امکان تحقق صلح در افغانستان و توافق صلح با طالبان وجود ندارد. از همین رو، احتمال می‌رود به ایجاد حکومت سرپرست تا تدویر انتخابات ریاست‌جمهوری فکر کنند. اکنون، طرح حکومت سرپرست در اول جوزای سال پیش روی هجری شمسی، روی میز واشنگتن قرار گرفته است. حکومت سرپرست چیزی جدا از طرح ادارۀ موقت طالبان است. حکومت سرپرست زمینۀ برگزاری انتخابات را فراهم ساخته و روی انتقال قدرت کار خواهد کرد.

اظهارات محب در داخل کشور نیز واکنش‌های گسترده‌یی را به همراه داشت. شماری از رهبران سیاسی گفتند که «سیاست خارجی افغانستان» در جیب کسی نیست که آن را به خود ببرند و برگردانند.

آنان از برهم‌زدن روابط افغانستان با جامعۀ جهانی توسط تیم ریاست جمهوری به شدت انتقاد کرده‌اند.